Η μετανάστευση στο εξωτερικό μορφωμένου, ειδικευμένου και υψηλού επιπέδου επιστημονικο-τεχνικού δυναμικού έχει λάβει εκρηκτικές διαστάσεις τα χρόνια της οικονομικής κρίσης. Σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία της Τράπεζας της Ελλάδος, ο αριθμός των μονίμως εξερχόμενων Ελλήνων ηλικίας 15-64 ετών, από το 2008 μέχρι το 2016, ξεπέρασε τις 427.000. Την πενταετία 2010-2015, το 54% όσων μετανάστευσαν ήταν κάτω από 30 ετών και το 46% πάνω από 30 ετών.
Η «φυγή» στο εξωτερικό νέων ανθρώπων που αναζητούν εργασία αποτελεί πλευρά της καταστροφής παραγωγικών δυνάμεων που προκαλεί η διαχείριση της κρίσης από τις αστικές κυβερνήσεις και την Ε.Ε.. Χιλιάδες πτυχιούχοι, νέοι επιστήμονες εγκαταλείπουν τη χώρα την στιγμή που είναι έτοιμοι να προσφέρουν τις γνώσεις, τις ικανότητες και τις υπηρεσίες τους προς την κοινωνία.
Βέβαια, η μετανάστευση στο εξωτερικό είναι ένας δρόμος που τα αστικά επιτελεία έχουν διαφημίσει, προκειμένου να προωθήσουν τη λεγόμενη «κινητικότητα». Πόσα και πόσα προγράμματα κινητικότητας, πρακτικών ασκήσεων και σπουδών (π.χ. Erasmus, κλπ) δεν έχουν διαμορφωθεί και χρηματοδοτηθεί προς αυτήν την κατεύθυνση. Άλλωστε, η κινητικότητα επιστημονικο-τεχνικού προσωπικού αποτελεί μέρος των περίφημων «ελευθεριών» της Συνθήκης του Μάαστριχτ. Πρόκειται για εκείνη την «ελευθερία» διακίνησης εργατικού δυναμικού που υπηρετεί τη δυνατότητα και την ελευθερία του κεφαλαίου να μετακινεί εργατικό και επιστημονικό δυναμικό εκεί που το έχει κάθε φορά ανάγκη, για τα κέρδη και την ανταγωνιστικότητά του. Η φυγή στο εξωτερικό, λοιπόν, δεν αποτελεί «ελεύθερη επιλογή», όπως νομίζουν πολλοί.
Το θα «δοκιμάσω την τύχη μου έξω» φαντάζει ως ο εναλλακτικός δρόμος απέναντι στα μεγάλα ποσοστά ανεργίας των νέων. Ωστόσο, πέραν του ότι πρόκειται για μια λύση ανάγκης, στην πλειοψηφία των περιπτώσεων, αργά ή γρήγορα, γκρεμίζει προσδοκίες και αυταπάτες για τη ζωή στο εξωτερικό. Ο δήθεν «παράδεισος» της ευρωπαϊκής η αμερικανικής πραγματικότητας, όπου τάχα οι νέοι μπορούν να χτίσουν καριέρες, δεν αποτελεί τίποτα περισσότερο από ένα ψευδεπίγραφο όνειρο: Ημιαπασχόληση, δουλειές χωρίς ασφάλιση (mini-jobs), εκ περιτροπής εργασία, ελαστικοποίηση της εργασίας, ενοικιαζόμενοι εργαζόμενοι, εξαντλητικά ωράρια, «συμβόλαια μηδενικών ωρών εργασίας» (zero hour contracts) κλπ.
Η αντίληψη που προωθεί τη μετανάστευση των νέων πτυχιούχων και επιστημόνων στο εξωτερικό βασίζεται στη- σκόπιμα διαμορφωμένη- μοιρολατρική άποψη ότι «στην Ελλάδα τίποτα δεν αλλάζει», ή ότι «δεν έχει αξία να παλέψεις συλλογικά για ν’ αλλάξουν τα πράγματα». Εδώ βρίσκεται και η ουσία του ζητήματος που κάθε καλοπροαίρετος νέος που αναζητά το μέλλον του οφείλει να σκεφτεί: Πρέπει να διαλέξει τον ατομικό δρόμο της φυγής ή να συνταχθεί στον συλλογικό δρόμο του αγώνα για την αλλαγή των συσχετισμών και την ανατροπή της παρούσας κατάστασης; Πρέπει να αποδεχθεί μοιρολατρικά να ζει για να δουλεύει σαν δούλος εξυπηρετώντας τα κέρδη των μονοπωλίων, ή να παλέψει για να έχει η εργασία του κοινωνική χρησιμότητα για την ικανοποίηση των σύγχρονων λαϊκών αναγκών;
Η χώρα και ο λαός της έχει ανάγκη τη νέα γενιά. Η μοναδική ολοκληρωμένη διέξοδος είναι ο συλλογικός δρόμος, η οργανωμένη δράση μέσα από σωματεία και συλλόγους, συνολικά των εργαζομένων, για την ανατροπή του σάπιου καπιταλιστικού συστήματος που γεννά την ανεργία και ωθεί τους νέους επιστήμονες στην ξενιτιά.