14 Ιουλ 2012

Το χτίσιμο της πρώτης σοσιαλιστικής κοινωνίας


Το χτίσιμο της πρώτης σοσιαλιστικής κοινωνίας 







Από το τέλος του εμφυλίου πολέμου, γύρισε μερικά χρόνια πιο κοντά προς το σήμερα τον τροχό της η ιστορία… Μέσ’ από αντιθέσεις κι από συγκρούσεις με το παλιό, όλο και πιο βαθιά ριζώνουν τ’ αδύναμα ακόμα βλαστάρια της αλλαγής. Θα μπορέσουν άραγε ν’ αντέξουν το τραχύ κλίμα της εχθρικής περικύκλωσης; Θα μπορέσουνε ν’ ανδρωθούν μες στο θανατερό σφιχταγκάλιασμα της καπιταλιστικής αναβίωσης; Της νεκραναστημένης μες στ’ αναπόφευκτο πισωγύρισμα;
 Με την κατάπνιξη της επανάστασης στην Ευρώπη, σβήνει το μεγάλο όραμα που γαλούχησε τους μαχητές του Οχτώβρη. Την προσδοκία μιας άμεσης παγκόσμιας επανάστασης θα την αντικαταστήσει το ρεαλιστικό ξανακοίταγμα στις σελίδες της μελλοντικής ιστορίας. Ναι, αν θέλει να επιβιώσουν οι καταχτήσεις της, η επανάσταση πρέπει να σταθεί, να ριζώσει στη δική της χώρα.


Στις δεκάδες δεκαετίες της βιομηχανικής ανάπτυξης του καπιταλισμού, για τη νεοκαταχτημένη λαϊκή εξουσία αντιστοιχεί το ελάχιστο ιστορικό περιθώριο κάποιων χρόνων, μετρημένων στα δάχτυλα. Η χρηματοδότηση της εκβιομηχάνισης δεν μπορεί ν’ αντιγράψει τα ξένα πρότυπα – τις αρχές της πρωταρχικής τους συσσώρευσης. Ούτε λεηλασίες ξένων χωρών, ούτε δάνεια απ’ έξω. Ο μόνος τρόπος να μη γονατίσει η χώρα μπρος στους πανίσχυρους αντίπαλους της, είναι να στηριχθεί στις δικές της δυνάμεις, την εσωτερική σοσιαλιστική της συσσώρευση. Τη μαζεμένη σπυρί σπυρί, σταγόνα σταγόνα, από το υστέρημα μιας αφανισμένης, υπανάπτυκτης χώρας. Κι είναι μ’ όλες τις αντιφάσεις του το «πισωγύρισμα» εκείνο της ΝΕΠ, που θα στεριώσει τη βάση εξόρμησης για την κατοχύρωση της καινούργιας σοσιαλιστικής κοινωνίας.


Η δεκαετία του Τριάντα θα σταθεί η αφετηρία της μεγάλης στροφής. Η πρώτη στον κόσμο προσπάθεια προγραμματισμένης ανάπτυξης. Ουτοπία χονδροειδή θα χαρακτηρίσουν το Πρώτο Πεντάχρονο, θα συμφωνήσουν σ’ αυτό και οι σκεπτικιστές φίλοι και οι αντίπαλοι. Θα τους πιάσει από κοινού η αγωνία για την έκταση της συμφοράς που επιφυλάσσει η εκβιομηχανοποίηση. Η αντίθετη προς όλες τις οικονομικές δυνατότητες. Κι είναι – στ’ αλήθεια – βουνά ανυπέρβλητα τα εμπόδια. Και τα χέρια γυμνά, κι είναι η πίστη, η τόλμη, η θέληση που καλούνται να τα κινήσουν από τη θέση τους.  


Στις Ενωμένες Πολιτείες, σε θάλασσα σαμπάνιας, η δυναστεία του Φορντ, γιορτάζει  το εκατομμυριοστό πρώτο της αυτοκίνητο. Τον ίδιο χρόνο, στη νεαρή χώρα των Σοβιέτ, ένα πλήθος κακοντυμένων ανθρώπων, πανηγυρίζουν ξεπροβοδώντας το πρώτο τους αυτοκίνητο. Μ’ όλα τα μέρη, μ’ όλα τα εξαρτήματα του φτιαγμένα στο χέρι. Ναι, παρά ήταν θρασύ, με τέτοιες προϋποθέσεις εκκίνησης να προκαλείς πως θα φτάσεις τη μητρόπολη του καπιταλιστικού κόσμου. Χρειαζόταν πολύ φαντασία και πίστη να το τολμήσεις. Κι αρκετή ικανότητα να μπορέσεις να παρασύρεις στο στρόβιλο εκείνης της παθιασμένης προσπάθειας εκατομμύρια ταλαιπωρημένων ανθρώπων. 


Το τεράστιο έργο της οικοδόμησης, αναφέρει επίσημο κείμενο, που επιχειρήθηκε στην διάρκεια του πρώτου πεντάχρονου απαιτούσε θυσίες. Έπρεπε να υποστούμε πολλές στερήσεις και κάθε είδους δυσκολίες. Έλειπαν τα ρούχα, τα παπούτσια και πλήθος άλλα είδη πρώτης ανάγκης. Στα εργοστάσια οι εργάτες ζούσαν μέσα σε σκηνές και προσωρινές παράγκες. Τα τρόφιμα και μια σειρά από βιομηχανικά προϊόντα μοιράζονται με δελτίο…          


Στο κάλεσμα του Κόμματος, των συνδικάτων, της Κομσομόλ, εκατοντάδες χιλιάδες ξεκίνησαν για τ’ απάτητα βάθη της Σιβηρίας, για τα Ουράλια. Ένας ολόκληρος λαός, ανασκουμπώθηκε στ’ όνομα της σοσιαλιστικής άμιλλας, να ορθώσει σε παγωμένες, ανεμόδαρτες ερημιές, βιομηχανικούς γίγαντες, πολιτείες καινούργιες. Να ζεύξει ποτάμια θεριά, να στρώσει σ’ απάτητα, δυσπρόσιτα μέρη, σιδηροτροχιές, χιλιάδες χιλιόμετρα…




Μάρτυρες από τη Δύση, τρίβουν ξαφνιασμένοι τα μάτια τους. Κάποιοι θα γράψουνε: Οι εργάτες πολεμούν σαν λιοντάρια στο βιομηχανικό πόλεμο. Η παραγωγή είναι το πάθος, ο νόμος, ο λόγος ύπαρξης αυτού του μανιασμένου αθλήματος… Εδώ η δουλειά, παθιασμένη για το ξεπέρασμα του πλάνου, γνωρίζει τριψήφια νούμερα. Αποδίδει 100,200,300 τοις εκατό… Και οι πιο εντυπωσιακές αθλητικές επιδόσεις ωχριούν πλάι σ’ αυτά τα ρεκόρ, τα συνδυασμένα από τον άνθρωπο και τη μηχανή, εργάτη και εργαλείο, εμψυχωμένα όλα από το σοσιαλιστικό ζήλο…         


Σε απίστευτα σύντομο  χρόνο, σαν μανιτάρια μετά τη βροχή, ξεπετιούνται, ορθώνουν το μπόι τους οι γίγαντες της καινούργιας τεχνολογίας. Μαγκιτογκόρσκ, δυο χρόνια. Κουζνιέτσκ, ένα χρόνο και κάτι. Μέρα τη μέρα, καινούργια, πρωτάκουστα ονόματα, παίρνουν τη θέση τους στην καθημερινή ζωή των ανθρώπων. Κομσομόλσκ, Ντιεπροστόι, Κουζμπάς, Καραγαντά, Τσιελιάμπινσκ, Τουρσίμπ…αλυσίδα ατελείωτη


Και οι στρατιές των οικοδόμων μιας καινούργιας ζωής πληθαίνουν κι αυτές. Δε φτάνουν τα χέρια, δε φτάνει η προσφορά τους, τη ζήτηση. Μια σοσιαλιστική κοινωνία –η πρώτη στον κόσμο– χτίζει το μέλλον της, θωρακίζει το δικαίωμά της να ζήσει απαλλαγμένη από τον ταπεινωτικό θεσμό της εκμετάλλευσης ανθρώπου από άνθρωπο. 


(Απόσπασμα από το βιβλίο του Γιώργου Φαρσακίδη «Η πρώτη Πατρίδα», 3η έκδοση από την Τυποεκδοτική Α.Ε. μάλλον το 1982). Οι υπογραμμίσεις του "Οικοδόμου".






Ο Γιώργος Φαρσακίδης γεννήθηκε στην Οδησσό της Σοβιετικής Ένωσης. Ανταρτοεπονίτης, δεκαοχτώ χρονών, τραυματίστηκε δύο φορές σε μάχη με Γερμανούς και Βούλγαρους και έμεινε ανάπηρος στα δύο του χέρια. Κατά διαστήματα έχει κάνει σε στρατόπεδα συγκέντρωσης και άλλους τόπους κράτησης - Μακρόνησος, Άη Στράτη, Γυάρος, Λέρος - δεκαεξήμισι χρόνια. Αυτοδίδακτος, στους τόπους της κράτησής του ζωγραφίζει θέματα με περιεχόμενο από τη ζωή των συγκρατούμενων συναγωνιστών του κι αργότερα από τους αγώνες του ελληνικού λαού. Μετά την πτώση της χούντας, ο Γ. Φαρσακίδης δημοσιεύει εργασίες του σ' εφημερίδες, εκθέτει και κυκλοφορεί τα έργα του. Το 1984, το βιβλίο του "Η πρώτη πατρίδα" παίρνει το πρώτο βραβείο της Εταιρείας Ελλήνων Λογοτεχνών. Η εικαστική και η λογοτεχνική του δουλειά γίνεται γνωστή στη Σοβιετική Ένωση και σε άλλες χώρες. Κριτικά σχόλια και παρουσίαση του έργου του δημοσιεύονται στην Πράβντα, στην Ισβέστια, στη Σοβιέτσκαγια Κουλτούρα και άλλα έντυπα, ενώ μέρος της εργασίας του προβάλλεται από τη σοβιετική τηλεόραση. Καλεσμένος από την εφημερίδα Πράβντα στον γιορτασμό για τα 30 χρόνια της αντιφασιστικής νίκης, ο Γ. Φαρσακίδης τιμήθηκε για την αγωνιστική και καλλιτεχνική του δραστηριότητα με το Ανώτατο Χρυσό Μετάλλιο της Σοβιετικής Επιτροπής Ειρήνης.                                                                                                                                                       
 Αναρτήθηκε από  oikodomos

21 Δοκιμαστικές Ατάκες Αμήχανων "Αριστερών" ...


21 Δοκιμαστικές Ατάκες Αμήχανων "Αριστερών" ... 







Για την πρόταση - νόμου του ΚΚΕ περί "Κατάργησης των Μνημονίων" και την αναμενόμενη στάση που θα κρατήσουν οι αυτοαποκαλούμενοι "Ριζοσπάστες Αριστεροί" εντός κι εκτός βουλής:


1. Μπα; Τώρα θυμήθηκε το ΚΚΕ να καταθέσει πρόταση για κατάργηση του Μνημονίου; Εμείς όχι μόνο το καταργήσαμε πέρυσι τον Ιούνη στη Λ.Σ στην πλατεία, αλλά καταργήσαμε και το χρήμα και αλλάξαμε και το Σύνταγμα! Γιατί δεν ενώθηκαν τότε μαζί μας, να κρατάμε χέρια και να κάνουμε chanting; Ε; Γιατί; Τι θα πει δεν θέλαμε κόμματα! Να ρθουν χωρίς το κόμμα!


2. Δεν π#δ%εται και το ΚΚΕ; Εγώ πέρυσι ήθελα κατάργηση Μνημονίου, φέτο γουστάρω πέντε Μνημόνια ταυτόχρονα! Που θα μου πει εμένα τι θα κάνω! Εγώ δεν καπελώνομαι ρε, είμαι ελεύθερο μυαλό!


3. Το πρόβλημα δεν είναι το Μνημόνιο, είναι ο καπιταλισμός, εμείς πάντα το λέγαμε. Οκακός καπιταλισμός, συγκεκριμένα.
"Σύντροφε" Αλέξη,
 σκούρα τα πράματα!
 Πως θα βγούμε να πούμε
 "όχι" τώρα;




4. Θετική η πρωτοβουλία του ΚΚΕ και χαιρόμαστε ιδιαιτέρως, φτάνει να φτάσει για ψήφιση. Αν δεν φτάσει βέβαια στα τέτοια μας κιόλα, σιγά μην ασχοληθούμε. Δηλαδή θα ασχοληθούμε, αλλά για να μη φτάσει. 


5. Το ΚΚΕ είναι συστημικό. Εγώ θέλω πρόταση νόμου από αντισυστημικό κίνημα. Δε γουστάρω ρε παιδί μου τη συστημικότητα, τους καθεστωτικούς!


6. Ναι, με εμπόδισαν οι αλήτες του ΠΑΜΕ να ρίξω το Μνημόνιο πέρυσι και τώρα θα το ρίξουν αυτοί και τ' αφεντικά τους; Με τίποτα! Πάνω απ' το πτώμα μου! Μνημόνιο, Μνημόνιο, Μνημόνιο!


7. Καλά τώρα, σε τα μας; Να μας πείτε για τις δίκες της Μόσχας ρε! Και ν' αφήσετε τις υπεκφυγές με τα Μνημόνια! Όλο δικαιολογίες ψάχνετε!


8. Αυτά είναι μετεκλογικά πυροτεχνήματα. Εγώ γουστάρω τα πυροτεχνήματά μου προεκλογικά.


9. Ρε φίλε, ο κοινοβουλευτισμός είναι χαμένο παιχνίδι. Αποχή ρε, καλά έκανα και δεν ψήφισα κανένα πούστη!




10. Καλά τώρα, παιχνίδια εντυπώσεων. Αφού δεν θα περάσει. Και συν τοις άλλοις, πού θα τα βρούνε τα λεφτά; Εγώ θέλω ρεαλισμό κύριε! Άντε να πάμε στην πλατεία να χορέψουμε τον Πυρρίχειο για να πέσει το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα να γουστάρουμε!


11. Πολύ μεγάλο ρε παιδί μου το σχέδιο νόμου.Βαρέθηκα. Μια ζωή βαρετό αυτό το κόμμα.12. Πολύ αργά. Αποφάσισα να αυτοκτονήσω. Κατάρα στο ΚΚΕ! Φονιάδες! Αν το είχατε φέρει πέρυσι θα είχα σωθεί!13. Νταξ', τι να λέει. Νομικισμοί. Αστικά πράματα.14. Τώωωρα; Πήγα παραλία, έχουμε και μεταγραφές....15. Επειδή εγώ δεν είμαι ρομποτάκι, θα κάνω την πάπια μέχρι να δω τι θα πει το κόμμα. Όχι αυτό το κόμμα, το άλλο.16. Ρε ξυπνήστε ρε, 1% θα 
φτάσετε ρε!17. Πότε θα εξαφανιστεί αυτό το κόμμα, μας τα 'χει πρήξει!18. Όχι, δεν συμφωνώ, εγώ παλεύω για ρήξη και ανατροπή μέσα σ' ένα ευρωπαϊκό πλαίσιο. Εγώ και ο Χανς συγκεκριμένα το κάνουμε αυτό.19. Θα δώσω μια κριτική στήριξη στην πρόταση αν την υπερψηφίσει άλλο κόμμα αλλά θα πρέπει το κόμμα που την κατέθεσε να είχε βάλει και αυτοκριτική μέσα στην πρόταση, χωρίς αυτοκριτική δεν είναι το ίδιο.20. Αυτά είναι σταλινικές πουτ@ν1ές.21. Ας τα αφήσει αυτά το ΚΚΕ και ας κοιτάξει το 16ο Συνέδριο και το τι θα κάνει για την ΑΑΔΜ και το ΕΑΜ.


ΠΗΓΗ ΙΣΤΟΛΟΓΙΟ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑΣ ΖΑΚΥΝΘΟΥ ΠΑΜΕ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΩΝ
 Αναρτήθηκε απο  bandiera rossa

ΚΕΡΚΥΡΑ-Γουλής: Ο Χάνς Χούφτεν ήρθε για να χουφτώσει την δημόσια περιουσία!


Γουλής: Ο Χάνς Χούφτεν ήρθε για να χουφτώσει την δημόσια περιουσία!





Η γραπτή δήλωση του μέλους της Κ.Ε. του ΚΚΕ, Θεόδωρου Γουλή, αναφέρει τα εξής: «Το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας που αποφασίστηκε από την κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ, στη συνέχεια υιοθετήθηκε από την κυβέρνηση Παπαδήμου, τώρα είναι βασικός στόχος της τρικομματικής κυβέρνησης ΝΔ- ΠΑΣΟΚ- ΔΗΜΑΡ. Στο ξεπούλημα συμπεριλαμβάνονται η πανέμορφη δημόσια δασική έκταση στον Ερημίτη και Κασσιόπης Κέρκυρας, το λιμάνι και το αεροδρόμιο της Κέρκυρας και άλλες εκτάσεις και δημόσιες υπηρεσίες στα υπόλοιπα Ιόνια Νησιά.
Η κυβέρνηση ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΔΗΜΑΡ έχει ανάγκη και από τεχνογνωσία για το ξεπούλημα, αλλά και από τοπικούς συμμάχους. Έτσι ήρθε στην Κέρκυρα ο γερμανός υφυπουργός Χανς Χούφτεν για να αξιολογήσει πως καλλίτερα θα χουφτώσει την δημόσια περιουσία για λογαριασμό επιχειρηματικών ομίλων ντόπιων και ξένων.
Σύμμαχος στο τεράστιο οικονομικό αλισβερίσι  σε βάρος του λαού και της νεολαίας προσέτρεξε η Περιφερειακή αρχή της ΝΔ που συνδιαλέκτηκε για δύο μέρες με τον γερμανό υφυπουργό. Όσα λέει στα δελτία τύπου του ο κ. Περιφερειάρχης είναι το κερασάκι στην τούρτα. Το κύριο ζήτημα που συζήτησαν ήταν πως θα μεθοδεύσουν και θα πλασάρουν το ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας. Ο γερμανός υφυπουργός είχε το θράσος να καλέσει τους ξεν/λους να πάνε να δουλέψουν στην Γερμανία, όταν η χώρα αυτή έχει εκατομμύρια άνεργους και 1 εκατομμύριο εργαζόμενους να δουλεύουν με 400ευρώ…  Οι άνθρωποι έχουν και έλλειψη σοβαρότητας. Μιλάνε για επιμόρφωση των ταξιτζήδων στην ξενάγηση τουριστών, όταν έχουν αποφασίσει να τσακίσουν τον κλάδο με το νόμο τους για την απελευθέρωση του επαγγέλματος, δηλαδή την παράδοση του στην κυριαρχία των μεγάλων εταιρειών.
Καλούμε τον λαό των Ιονίων Νήσιών, την νεολαία  της Κέρκυρας και των άλλων Ιονίων Νήσων να εκφράσουν την αντίθεσή τους στο ξεπούλημα δημόσιων εκτάσεων και υποδομών. Να οργανώσουν την πάλη τους ενάντια στο επιχειρούμενο έγκλημα.
Θα προτείνουμε στο επόμενο Περιφερειακό Συμβούλιο στις 20/7/2012 να επαναδιατυπώσει την κάθετη αντίθεσή του στο ξεπούλημα δημόσιων εκτάσεων και υποδομών.

Οι επιδειξίες της εξουσίας


Οι επιδειξίες της εξουσίας 






Δεν πρόλαβα καλά-καλά να διαφωνήσω με τον ισχυρισμό ότι εν μέσω κρίσης πωλούνται όλο και περισσότερα αυτοκίνητα κι ήρθε να με επιβεβαιώσει η τρέχουσα ειδησεογραφία, σύμφωνα με την οποία ο όμιλος Πεζώ-Σιτροέν απολύει 8.000 εργαζομένους από τρία εργοστάσια, εκ των οποίων κλείνει τελείως το ένα. Βέβαια, οι εργαζόμενοι ισχυρίζονται ότι ο όμιλος προγραμματίζει μεταφορά τής παραγωγής του σε χώρες με φτηνότερα εργατικά χέρια αλλά ποιός παίρνει στα σοβαρά την άποψη κάποιων που είναι τόσο ηλίθιοι ώστε πριν κανα-δυο μήνες ψήφισαν Ολάντ επειδή πίστεψαν ότι επί προεδρίας του θα δουν καλύτερες μέρες;


 Πάντως η αλήθεια είναι ότι ο Ολάντ και η κυβέρνησή του "αγανάκτησαν" με την απόφαση του κολοσσού και καταδίκασαν την επιλογή των απολύσεων. Άμα έχεις σοσιαλιστή πρόεδρο, ε; Αλλά κάτι τέτοια μας τα 'χουν πει κι άλλοι σοσιαλιστές, εγχώριοι. Μπας κι έχουμε ξεχάσει τον αλήστου μνήμης υπουργό-εγκέφαλο Παπακωνσταντίνου ο οποίος έβλεπε να "ρηχαίνει η κρίση" (ακόμη αναρωτιέμαι πού το 'βλεπε, ο πούστης!); Ή, μήπως, ξεχνιέται ο "πόνος ψυχής" με τον οποίο ο πρόεδρος της σοσιαλιστικής διεθνούς (σημ.: οι ντόπιοι τού ΠαΣοΚ τον ξεφορτώθηκαν, οι ξένοι δεν μπορούν να τον ξεφορτωθούν με τίποτε) μας πέταγε κατακέφαλα το ένα μέτρο μετά το άλλο; Με τα λόγια όλοι μάς συμπονούν, αλλά στην κραυγή "πεινάμε" μάς απαντούν "κουνιώνται".


 Από την άλλη πάλι, ο θενιόρ Ραχόι δεν είναι σοσιαλιστής και ως εκ τούτου είναι πιο ειλικρινής. Τί είπε ο γίγαντας στους ισπανούς που τον άκουγαν ζαλισμένοι από τις κατακεφαλιές; "Είχα πει ότι θα μειώσω τους φόρους και τώρα τους αυξάνω, αλλά οι συνθήκες έχουν αλλάξει και πρέπει να προσαρμοστώ σε αυτές". Βέβαια, το δεύτερο μισό τής φράσης του θα μπορούσε να ήταν "αλλά σας έδειξα τ' αρχίδια μου", όμως ένας θοβαρόθ πρωθυπουργόθ δεν μιλάει ποτέ με τέτοιον τρόπο. Ειδικά, μάλιστα, από την στιγμή που παίρνει τέτοια μέτρα ΧΩΡΙΣ να έχει υπογράψει μνημόνιο (προς τέρψιν και αγαλλίασιν των συριζαίων)!


 Τώρα, βέβαια, θα αναρωτιέστε πόσο άλλαξαν αυτές οι γαμημένες οι συνθήκες μέσα σε 200 μέρες (ο Ραχόι έγινε πρωθυπουργός στις 21/12/2011) και πόση πολιτική στραβομάρα πρέπει να έχει κάποιος για να μη μπορεί να δει 200 μέρες μπροστά αυτά που έβλεπε ο Μαρξ 150 χρόνια πριν. Έχετε δίκιο. Ο Ραχόι ήξερε από την αρχή ότι όχι μόνο δεν επρόκειτο ποτέ να μειώσει οποιονδήποτε φόρο αλλ' αντιθέτως θα επέβαλλε σκληρή λιτότητα. Το ήξερε αλλά έπρεπε και να εκλεγεί κιόλας. Πώς να εκλεγεί δίχως να τάξει κάτι καλό; Ο μπουχέσας που κατέβηκε στις εκλογές τού 2009 προαναγγέλοντας μαύρες μέρες, πέρασε στα αζήτητα της Ιστορίας. Οπότε σού λέει ο θενιόρ "κάτσε να βγω πρώτα πρωθυπουργός και μετά τους δείχνω τ' αρχίδια μου".


 Ξέρω ότι όλοι κατηγορούν τον θενιόρ Ραχόι γι' αυτό που τόλμησε να ξεστομίσει αλλά, μεταξύ μας, δεν δεν έγινε τώρα στα γεράματα επιδειξίας ο ισπανός πρωθυπουργός. Πρέπει να το 'χε από τα νιάτα του αυτό το χούι. Το λάθος, συνεπώς, βαρύνει όλους εκείνους που τον έστειλαν με την ψήφο τους να κυβερνήσει. Διότι όταν ζεις σε μια χώρα όπου η ανεργία σπάει το ένα ρεκόρ μετά το άλλο και πιστεύεις ότι οι λογής-λογής Ραχόιδες θα λύσουν τα προβλήματά σου, είσαι άξιος της μοίρας σου. Κι όταν, ενώ βλέπεις να καταρρέουν όλα τα δικαιώματά σου ως εργαζόμενου, ασφαλισμένου, συνταξιούχου, φοιτητή, μητέρας κλπ, εσύ εναποθέτεις τις ελπίδες σου για ένα καλύτερο αύριο στα χέρια ενός εγνωσμένα και αποδεδειγμένα αποτυχημένου και ανίκανου σαν τον Αντωνάκη (τον εγγονό τής Πηνελόπης, ντε!), είσαι κι εσύ άξιος της μοίρας σου.


 Συνελόντι ειπείν, σύντροφοι και φίλοι, ας κοιτάξουμε κι εμείς οι ψηφοφόροι τα μούτρα μας στον καθρέφτη. Κανένας Αντώνης, κανένας Ολάντ και κανένας Ραχόι δεν πήρε την εξουσία με τα τανκς. Όλοι οι επιδειξίες τής εξουσίας είναι νομιμοποιημένοι με την ψήφο μας. Συνεννοηθήκαμε;

cogito ergo

ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΝ ΤΟΥ ΡΕΒΙΖΙΟΝΙΣΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ»


ΙΣΤΟΡΙΑ ΚΑΙ ΠΑΡΟΝ ΤΟΥ ΡΕΒΙΖΙΟΝΙΣΜΟΥ 
ΚΑΙ ΤΟΥ «ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΚΟΥ ΣΟΣΙΑΛΙΣΜΟΥ» 
Της Αννεκε Ιωαννάτου





Τα θέματα της συζήτησης αφορούν βασικά ζητήματα του επαναστατικού κινήματος και δεν είναι βέβαια καινούργια. Εχουν, ωστόσο, μεγαλύτερη οξύτητα κάτω από το βάρος της προσωρινής αντεπαναστατικής νίκης του ΄89-΄91.
Η μια πλευρά του ζητήματος αφορά την επαναστατική διαδικασία, όταν η εργατική τάξη και το Κόμμα της είναι στην εξουσία. Η άλλη πλευρά έχει να κάνει με το παρόν και το μέλλον του επαναστατικού κινήματος και αυτό έχει με τη σειρά του σχέση και με το ιμπεριαλιστικό σύστημα, καθώς και με την κατάσταση στην οποία βρίσκεται σήμερα το κομμουνιστικό και εργατικό κίνημα, αλλά, επίσης, με τις προϋποθέσεις για τη σοσιαλιστική επανάσταση σε κάθε καπιταλιστική χώρα.
Θα μπορούσε κανείς να θέσει τα εξής ερωτήματα:
Υπάρχει σήμερα μια τέτια προοπτική; Μήπως είχαν δίκιο ο Μπέρνσταϊν και ο Κάουτσκι και όχι ο Μαρξ, ο Ενγκελς και ο Λένιν;
Μήπως έχουμε να κάνουμε σήμερα με μια επανεμφάνιση του γνωστού ψευτοδιλήμματος «Μεταρρύθμιση ή Επανάσταση;» ΄Η μήπως δεν πρόκειται ούτε καν γι΄ αυτό;
Διαπιστώσαμε ότι όχι σπάνια βάζετε στα κείμενά σας τις λέξεις «δημοκρατικός σοσιαλισμός» σε εισαγωγικά και χαιρόμαστε γι΄ αυτό, γιατί, πράγματι, ο όρος αυτός αποτελεί μια αντίφαση «εν τοις όροις».
Η προσθήκη του «δημοκρατικός» μπροστά στο «σοσιαλισμός» είναι μια ιδεολογική «μπηχτή» από μόνη της. Ο Μπέρνσταϊν, εδώ και 100 χρόνια, καθιέρωσε τη σχέση δημοκρατίας και σοσιαλισμού με το δικό του τρόπο, αλλά ο συνδυασμός των δύο σε μια σχέση άρχισε να εμφανίζεται πολύ αργότερα, όταν το 1959 στο Μπαντ - Γκόντεσμπεργκ το Συνέδριο του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας διέγραψε την κάθε αναφορά στο μαρξισμό και καθιέρωσε την έκφραση «δημοκρατικός σοσιαλισμός» σαν ιδεολογική και πολιτική αναφορά.
«Η δημοκρατία είναι ταυτόχρονα σκοπός και μέσον. Είναι το μέσον της επίτευξης του σοσιαλισμού μετά από αγώνα και είναι η μορφή πραγματοποίησης του σοσιαλισμού», έλεγε ο Μπέρνσταϊν το 1899 στο βιβλίο του «Οι προϋποθέσεις για το σοσιαλισμό και τα καθήκοντα της σοσιαλδημοκρατίας». Και στο ίδιο: «Δημοκρατία είναι το πανεπιστήμιο των συμβιβασμών», δίνοντας από τότε τη βασική αρχή, το βασικό έναυσμα για το ρεφορμισμό. Από τότε οι σκέψεις του Μπέρνσταϊν περνούν σαν «κόκκινη» κλωστή σε όλα τα προγράμματα, τα αποφθέγματα κλπ. όλων των κομμάτων και των κινημάτων που παραιτήθηκαν από το μαρξιστικό δρόμο, που παραιτήθηκαν από το σοσιαλισμό, σαν τελικό στόχο.
Αν συγκρίνουμε τις βασικές έννοιες, όπως δόθηκαν από το Μπέρνσταϊν, με την ορολογία και την πράξη των ΚΚ, ιδιαίτερα των τελευταίων δεκαετιών, διαπιστώνουμε ότι όσα κόμματα τράβηξαν το δρόμο του ρεφορμισμού, χρησιμοποιούν ένα βασικό όμοιο οπλοστάσιο, εκφράσεις βασικές, κοινές συνιστώσες - άλλοτε πιο ανοιχτά, άλλοτε πιο κουκουλωμένα - παρμένες από τον πατέρα του αναθεωρητισμού και σταχυολογούμε από αυτές:
Πρώτο: Η απομάκρυνση του ζητήματος της ιδιοκτησίας από τα κομματικά προγράμματα. Στο Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος αναφέρεται ότι οι κομμουνιστές «υποστηρίζουν παντού κάθε επαναστατικό κίνημα ενάντια στην υπάρχουσα κοινωνική και πολιτική κατάσταση. Σε όλα αυτά τα κινήματα προβάλλουν το ζήτημα της ιδιοκτησίας, οποιαδήποτε μορφή, περισσότερο ή λιγότερο εξελιγμένη κι αν έχει πάρει, σαν το βασικό ζήτημα του κινήματος». (υπογρ. δική μου) . Και σίγουρα, δεν είναι ένα από τα σημεία,  τα οποία χαρακτήρισε «πεπαλαιωμένο» ο Ενγκελς στον πρόλογο για την αγγλική έκδοση του 1880. Η απομάκρυνση, λοιπόν, από αυτή τη θέση, παρουσιάζει το σοσιαλισμό όχι στη βάση των σχέσεων παραγωγής, αλλά σαν μια ηθική επιταγή.
Δεύτερο: Η απομάκρυνση της δικτατορίας του προλεταριάτου από τα κομματικά προγράμματα. Βεβαίως, κατανοούμε ότι είναι δύσκολο  να χρησιμοποιείται ο όρος αυτός χωρίς επεξήγηση πώς πρέπει να εκληφθεί - στον περίγυρο, στα πλαίσια της αστικής δικτατορίας, την οποία πολλοί άνθρωποι, στη βάση της ψευδούς συνείδησης που δημιουργεί ο καπιταλισμός, δεν την εκλαμβάνουν και δεν τη βιώνουν ως δικτατορία, ούτε καν σαν έλλειψη ελευθερίας - αλλά, ωστόσο, η απομάκρυνση της έννοιας αυτής σημαίνει διαγραφή ενός σημαντικού μέρους της κοσμοθεωρίας μας. Διότι πρόκειται για το ζήτημα της εξουσίας σε μια ολόκληρη ιστορική εποχή, δηλαδή στην περίοδο επαναστατικών μετασχηματισμών όλων των κοινωνικών σχέσεων, τη σοσιαλιστική οικοδόμηση.
Γενικά, πρόκειται για αντιεπιστημονικές αντιλήψεις και τοποθετήσεις γύρω από την έννοια του κράτους. Στον καπιταλισμό παίζουν ποσοτικά με την έννοια αυτή, αν δηλαδή γίνεται «περισσότερο» ή «λιγότερο». Στο σοσιαλισμό είχαμε το κράτος σε συνδυασμό με το «παλλαϊκό» - μια βαθιά αντίφαση εν τοις όροις επίσης. Φαίνεται, ότι οι αντιδιαλεκτικοί, αντιφατικοί συνδυασμοί όρων και εννοιών είναι σήμα κατατεθέν του αναθεωρητισμού.
Τρίτο: Και φυσικά η εγκατάλειψη του δημοκρατικού συγκεντρωτισμού σαν οργανωτική αρχή των Κομμουνιστικών Κομμάτων. Εδώ ανήκει και η αντίληψη ότι τα ΚΚ πρέπει να ανοίξουν τις πόρτες τους για οποιονδήποτε δηλώσει, ότι νοιώθει κομμουνιστής. Καθοριστική σημασία για να κριθεί η πορεία ενός κόμματος είναι επίσης - πέρα από τα προαναφερόμενα - πώς βλέπει το ρόλο της εργατικής τάξης σήμερα, το θέμα της «μεταρρύθμισης», η στάση απέναντι στις κατακτήσεις στις πρώην σοσιαλιστικές χώρες, καθώς και η στάση απέναντι στους ιμπεριαλιστικούς οργανισμούς (ΝΑΤΟ, ΔΕΕ, ΕΕ κλπ.).
Ολα τα σημερινά τα βρίσκουμε στο έργο του Μπέρνσταϊν και είναι καλό να το δούμε, γιατί θα διαπιστώσουμε ότι τίποτα το καινούργιο δεν υπάρχει σήμερα στον αναθεωρητισμό, ότι  πρόκειται πράγματι για νέες αναπαλαιώσεις ή παλαιές ανανεώσεις ενός αιώνα αναθεωρητισμού. Υπογραμμίζουμε την ιστορική περίοδο, πριν ένα αιώνα, κατά την οποία εμφανίζεται η αναθεωρητική διάβρωση του εργατικού κινήματος. Δεν είναι τυχαίο ότι εμφανίζεται την εποχή που μπαίνει ο καπιταλισμός στο ιμπεριαλιστικό του στάδιο. Με την ανισόμετρη ανάπτυξη οι επιτυχίες του τότε σοσιαλδημοκρατικού κόμματος σε ό,τι αφορά τη βελτίωση των συνθηκών ζωής και εργασίας στις πιο αναπτυγμένες χώρες είχαν αρχίσει να δημιουργούν ψευδαισθήσεις στην εργατική τάξη, ότι μπορεί να φτάσει μέσα στον καπιταλισμό σε ικανοποιητικά επίπεδα διαβίωσης, ότι μπορεί να εκδημοκρατιστεί ο καπιταλισμός και να δώσει πολλά πολιτικά και κοινωνικά δικαιώματα. Ετσι, η εργατική τάξη έγινε πιο ευάλωτη  στη θεωρία, ότι μεταρρυθμίζοντας τον καπιταλισμό μπορεί να φτάσει κάποια στιγμή στην κοινωνία των σοσιαλιστικών σχέσεων παραγωγής. Αυτές τις επιτυχίες ο Μπέρνσταϊν τις εκμεταλλεύτηκε κατά κόρον. Μίλησε για την αστική τάξη, που υποχωρεί βήμα-βήμα μπροστά στους δημοκρατικούς θεσμούς και γι΄ αυτό λιγοστεύουν οι αναγκαιότητες και οι ευκαιρίες μεγάλων καταστροφών και όποιος εμμένει στη θεωρία των καταστροφών πρέπει να καταπολεμήσει την ανάπτυξη, να την εμποδίσει για να βρει το δίκιο του. Μπαίνουμε πλέον στη θεωρία που ταλαιπωρεί και διασπά το εργατικό κίνημα από τότε. Μια θεωρία που εκφράζεται στο αντι-διαλεκτικό «μεταρρύθμιση ή επανάσταση», λες και μπορεί να διαλέξει κανείς τον ένα από τους δύο δρόμους για να φτάσει στο σοσιαλισμό και, λες και είναι οι αιμοβόροι που όλο θέλουν επαναστάσεις και καταστροφές, δηλαδή οι κομμουνιστές.
Η σχέση μεταρρύθμισης και επανάστασης δεν είναι σχέση αντινομίας, δεν είναι σχέση αντιπαράθεσης. Η κάθε μεταρρύθμιση αποτελεί μέρος της εξέλιξης. Αν ξεκόψει από τον τελικό στόχο της ανατροπής των σχέσεων της παλαιάς κοινωνίας, παραμένει ένα ιστορικό άσκοπο πέρα - δώθε, μια επιβράδυνση της εξέλιξης και τελικά γίνεται οπισθοδρόμηση.
Είμαστε όμως, 100 χρόνια αργότερα από το Μπέρνσταϊν και η ιστορία διδάσκει. Πουθενά μέχρι σήμερα δεν υπάρχει η εμπειρία μιας ανατροπής των συνθηκών εξουσίας και των μορφών ιδιοκτησίας ενός καπιταλιστικού κράτους και πέρασμά τους σε σοσιαλιστικές σχέσεις, μέσω μιας αλυσίδας όλο και περισσότερων μεταρρυθμίσεων. Το αντίθετο μάλιστα. Εχουν διαπιστωθεί τα σαφή όρια των δυνατοτήτων μεταρρύθμισης, τα όρια των δημοκρατικών «αναμορφώσεων».
Ομως, η επανάσταση αποτελεί επίσης μέρος της εξελικτικής πορείας. Είναι η εξέλιξη με ποιοτικό άλμα, μια διακοπή, όπως είπε ο Ενγκελς του βαθμιαίου. Η ψευδο-αντινομία «μεταρρύθμιση ή επανάσταση» είναι αντι-διαλεκτική και αντι - ιστορική. Και αυτό ακριβώς το αντι-διαλεκτικό σχήμα αποτελεί το βασικότερο συστατικό μέρος της κάθε είδους αναθεωρητικής, αστικής σκέψης και πράξης. Η κοινωνική μεταρρύθμιση αντί για μέσο γίνεται στόχος. Ο ίδιος ο Μπέρνσταϊν δήλωσε ρητώς, ότι δεν τον ενδιαφέρει αυτό που λένε τελικό στόχο, αλλά ότι η κίνηση είναι το παν. Η ψευδο-αντινομία είναι έκφραση στο ιδεολογικό - πολιτικό επίπεδο της μεταφυσικής μεθόδου, που βλέπει στατικά τα φαινόμενα και όχι διαλεκτική πάλη και ενότητα, που αναλύει τα πράγματα ξεκομμένα το ένα από το άλλο και ξεκομμένα από τις αιτίες τους. Στο θέμα αυτό συμφωνούμε με την εξαιρετική ανάλυση της Ρ. Λούξεμπουργκ στο έργο της «Κοινωνική μεταρρύθμιση ή επανάσταση;», όπου τονίζει εύστοχα, ότι η αντιπαράθεση στο Μπέρνσταϊν και τους οπαδούς του δεν αφορά τον ένα ή τον άλλο τρόπο αγώνα, τη μία ή την άλλη τακτική, αλλά ολόκληρη την  ύπαρξη του επαναστατικού κινήματος.
Το Κόμμα μας δεν τίθεται ενάντια στις μεταρρυθμίσεις. Παλεύει μαζί με την εργατική τάξη και τους εργαζόμενους για τις βελτιώσεις της ζωής τους, ενάντια στην αφαίρεση κοινωνικών και εργασιακών δικαιωμάτων, αλλά εντάσσει την πάλη αυτή  στην προοπτική της ανατροπής των καπιταλιστικών σχέσεων παραγωγής,  δουλεύει για την ανάπτυξη της ταξικής συνείδησης των από το σύστημα εκμεταλλευομένων.  Συνειδητοποιεί πλήρως - παίρνοντας υπόψη του την ιστορική πείρα -  ότι αυτός ο αγώνας, ιδιαίτερα αν δεν υπάρχει σωστή σύνδεση τακτικής-στρατηγικής, σωστή πολιτική του Κομμουνιστικού Κόμματος είναι δίκοπο μαχαίρι, γιατί οδηγεί εύκολα στον εφησυχασμό μόλις επιτευχθεί κάποιο αποτέλεσμα ή στην απογοήτευση στην αντίθεση περίπτωση.
Από την ιστορία διδαχθήκαμε και κάτι άλλο: Η διείσδυση του αναθεωρητισμού μέσω του ψευδο-σχήματος του λεγόμενου δημοκρατικού σοσιαλισμού στις γραμμές του εργατικού κινήματος, το αποδυνάμωσε τόσο πολύ, ενσωματώνοντας το κίνημα στο σύστημα, ώστε όχι μόνο να μη γίνεται ικανό μέχρι τώρα να ανατρέψει τις καπιταλιστικές δομές στις χώρες, με ώριμες τις υλικές προϋποθέσεις, όταν παρουσιάζονταν οι ανάλογες συνθήκες επαναστατικής κατάστασης, αλλά η έλλειψη αυτή της θεωρητικής, της ταξικής συνείδησης του προλεταριάτου και των κατώτερων κοινωνικών στρωμάτων, αποτέλεσε σε κρίσιμες στιγμές της ευρωπαϊκής ιστορίας τη βασική προϋπόθεση για να μπορέσουν οι αντιδραστικές δυνάμεις να διαχειριστούν τις κοινωνικές κρίσεις. Με αυτή την έννοια η άνοδος του φασισμού μπορεί να συνδεθεί - τουλάχιστον έμμεσα - με ευθύνες των εκπροσώπων, των ηγεσιών του  «δημοκρατικού σοσιαλισμού» με τις εκάστοτε μορφές που παίρνει, εξαιτίας της μη καλλιέργειας ταξικής συνείδησης στις ευρύτερες μάζες. Εδώ έχει ενδιαφέρον να αναφερθούμε στα εξής λόγια του Α. Γκράμσι:
«Το να παραμελήσουμε τις λεγόμενες αυθόρμητες κινήσεις και, ακόμα χειρότερα, να τις περιφρονήσουμε, δηλαδή να μην τους δώσουμε μια συνειδητή κατεύθυνση, να τις εξυψώσουμε σ΄ ένα ανώτερο επίπεδο εντάσσοντάς τις στην πολιτική, μπορεί συχνά να έχει πολύ σοβαρές και βαριές συνέπειες. Σχεδόν πάντα την «αυθόρμητη» κίνηση των κάτω τάξεων τη συνοδεύει μια αντιδραστική κίνηση της δεξιάς πτέρυγας της κυρίαρχης τάξης.... Για παράδειγμα μια οικονομική κρίση προκαλεί αφ΄ ενός δυσαρέσκεια στις κάτω τάξεις και αυθόρμητες μαζικές κινήσεις, αφ΄ ετέρου προκαλεί συνωμοσίες αντιδραστικών ομάδων, οι οποίες εκμεταλλεύονται την αντικειμενική εξασθένηση της κυβέρνησης για να προσπαθήσουν να κάνουν πραξικοπήματα. Εναυσμα τέτιων πραξικοπημάτων αποτελεί το γεγονός, ότι οι υπεύθυνες ομάδες παραλείπουν να δώσουν μια συνειδητή κατεύθυνση σε αυθόρμητες κινήσεις κάνοντάς τις έτσι έναν θετικό πολιτικό παράγοντα».
Σήμερα διαπιστώνουμε - η ένταση διαφέρει από χώρα σε χώρα - μια έξαρση συνθηματικής φρασεολογίας ιδιαίτερα εκ μέρους των κομμάτων της λεγόμενης «Κεντροαριστεράς» και εκείνων των πρώην ΚΚ, που διάλεξαν το ρεφορμιστικό δρόμο. Τουλάχιστον στην Ελλάδα δίνουν και παίρνουν εκφράσεις όπως «ανασυγκρότηση», «επαναπροσδιορισμός», «νέα (ενιαία) σκέψη», «νέες μορφές», «νέες δυνάμεις», «νέα εποχή», «νέοι συσχετισμοί», «εκσυγχρονισμός», ακόμα και «προοδευτικός εκσυγχρονισμός», «αλληλεγγύη», «κοινωνική πρόοδος» κλπ., συνοδευόμενες από μια όλο και σκληρότερη νεοφιλελεύθερη πολιτική. Σε αυτή τη φάση, μετά από 100 χρόνια αναθεωρητικής, «δημοκρατικής»  αναστολής της ιστορίας, οι εκπρόσωποι του «Δημοκρατικού σοσιαλισμού» έχουν γίνει ιδιαίτερα κενολόγοι. Μια τόσο μεγάλη διάσταση ανάμεσα σε λόγια και πράξη δεν έχει υπάρξει μέχρι τώρα.  Ο «δημοκρατικός σοσιαλισμός», ο ρεφορμισμός κλπ. δεν είναι πλέον δυνατόν να υπάρχουν ακριβώς με την παλιά μορφή. Οι κατακτήσεις που φάνηκαν σαν επιτυχία τους, μπόρεσαν μόνο να επιτευχθούν, επειδή υπήρχαν «οι άλλοι» (1917, το σοσιαλιστικό στρατόπεδο κλπ.).
 Ποιές είναι οι αιτίες, για τις οποίες μπόρεσε να επικρατήσει τόσο πολύ το ρεφορμιστικό ρεύμα; Εδώ θα στραφούμε στο Λένιν. Το άρθρο του, «Ο ιμπεριαλισμός και η διάσπαση του σοσιαλισμού» (1916) βοηθάει στην κατανόηση των αιτιών. Στο άρθρο αυτό συναντάμε τις εξής θέσεις:
 1. Οι οπορτουνιστές δρουν από κοινού με την ιμπεριαλιστική αστική τάξη ακριβώς στην κατεύθυνση της δημιουργίας μιας ιμπεριαλιστικής Ευρώπης σε βάρος της Ασίας και της Αφρικής.
2. Οι οπορτουνιστές, αντικειμενικά, αποτελούν μια μερίδα των μικροαστών και μερικών στρωμάτων της εργατικής τάξης, μερίδα που έχει εξαγοραστεί με χρήματα από τα ιμπεριαλιστικά υπερκέρδη και έχει μετατραπεί σε μαντρόσκυλο του καπιταλισμού, σε διαφθορέα του εργατικού κινήματος.
3. Από αυτή την οικονομική σχέση, υπάρχει βαθύτατη σύνδεση της ιμπεριαλιστικής ακριβώς αστικής τάξης με τον οπορτουνισμό, που είχε νικήσει τότε, στα 1916, μέσα στο εργατικό κίνημα.
4. Χωρίς την απαλλαγή από τους οπορτουνιστές αυτούς το εργατικό κίνημα θα παραμείνει αστικό εργατικό κίνημα.
5. Οι δύο αυτές τάσεις, η επαναστατική και η οπορτουνιστική ρεφορμιστική, και μάλιστα τα δύο κόμματα στο σύγχρονο εργατικό κίνημα, αναφέρει ο Λένιν, που ξεχώρισαν τόσο καθαρά σ΄ όλο τον κόσμο το 1914-1916, είχαν παρακολουθηθεί από τον Ενγκελς και τον Μαρξ στην Αγγλία, στη διάρκεια σειράς διαλέξεων, περίπου από το 1872 ως το1892.
Ο Ενγκελς σε γράμμα του στο Μαρξ (7.10.1858) γράφει:
«Το αγγλικό προλεταριάτο στην πραγματικότητα αστικοποιείται ολοένα και περισσότερο, έτσι που αυτό το πιο αστικό από όλα τα έθνη θέλει, κατά τα φαινόμενα να οδηγήσει τελικά τα πράγματα ως το σημείο που να έχει μια αστική αριστοκρατία και ένα αστικό προλεταριάτο δίπλα στην αστική τάξη».
Στο Μαρξ το 1872, το Ομοσπονδιακό Συμβούλιο της Διεθνούς ψηφίζει μομφή, μετά τις έντονες διαμαρτυρίες του Hales για τα λόγια του Μαρξ ότι οι «Αγγλοι εργατικοί ηγέτες πουλήθηκαν».
Ο Ενγκελς στις 14.9.1891 εκτιμώντας το συνέδριο των τρεϊντ-γιούνιονς στο Νιουκαστλ γράφει πως: «και οι αστικές εφημερίδες αναγνωρίζουν την ήττα του αστικού εργατικού κινήματος».
Την κριτική στην αστική εργατική πολιτική, τα αστικά εργατικά κόμματα και τον οπορτουνισμό τους, ο Ενγκελς δεν την εγκαταλείπει μέχρι το τέλος της ζωής του.
Στον πρόλογο της δεύτερης έκδοσης της «Κατάστασης της εργατικής τάξης στην Αγγλία» που γράφτηκε το 1892, εξακολουθεί να κάνει λόγο, για «αριστοκρατία στην εργατική τάξη» για «προνομιούχα μειοψηφία εργατών», σε αντίθεση με «την πλατιά μάζα των εργατών». Σημείωνε με διορατικότητα πως μόνο «μια μικρή προνομιούχα, προστατευόμενη μειοψηφία» της εργατικής τάξης είχε «πλεονεκτήματα μακράς διαρκείας» λόγω της προνομιακής θέσης της Αγγλίας στα 1848-1868, ενώ «η πλατιά μάζα στην καλύτερη περίπτωση απολάμβανε βελτίωση σύντομης διάρκειας...»  και παρατηρούσε πως «με την κατάρρευση του βιομηχανικού μονοπωλίου της Αγγλίας η αγγλική εργατική τάξη θα χάσει την προνομιακή της θέση...
Ο Λένιν ξεκινώντας απ΄ αυτές τις αναλύσεις, παρατηρούσε τις αλλαγές που σημειώθηκαν κατά το πέρασμα του καπιταλισμού στο ιμπεριαλιστικό στάδιό του: «Τότε, ¨αστικό εργατικό κόμμα¨... μπορούσε να σχηματιστεί μόνο σε μια χώρα, γιατί μόνο μια χώρα κατείχε το μονοπώλιο, μα για πολύ καιρό. Τώρα, ένα «αστικό εργατικό κόμμα» είναι αναπόφευκτο και τυπικό για όλες τις ιμπεριαλιστικές χώρες» και έκανε μια σημαντική παρατήρηση στην οποία θα χρειαστεί να επανέλθουμε παρακάτω. «Ωστόσο, γράφει ο Λένιν, λόγω του απεγνωσμένου αγώνα τους για τη διανομή της λείας, είναι απίθανο να μπορέσει ένα τέτοιο κόμμα να νικήσει για πολύ καιρό σε μια σειρά χώρες».
6. Οπου ο μαρξισμός είναι δημοφιλής ανάμεσα στους εργάτες, σημειώνει ο Λένιν, εκεί αυτό το πολιτικό ρεύμα, αυτό το «αστικό εργατικό κόμμα, θα ομνύει και θα ορκίζεται στο όνομα του Μαρξ, μια και το χρειάζεται για να εξαπατήσει τις καταπιεζόμενες τάξεις.
«Στην καπιταλιστική κοινωνία, και η εργατική τάξη μπορεί να ασκεί αστική πολιτική, αν ξεχάσει τους απελευθερωτικούς της σκοπούς, συμβιβάζεται με τη μισθωτή δουλεία και περιορίζεται στο να φροντίζει για συμμαχίες πότε με το ένα και πότε με το άλλο αστικό κόμμα για χάρη δήθεν «βελτιώσεων» της δουλικής της κατάστασης» .
Και συμπέρανε: «Το γεγονός είναι ότι «αστικά εργατικά κόμματα» σαν πολιτικό φαινόμενο, έχουν πια δημιουργηθεί σ΄ όλες τις προηγμένες καπιταλιστικές χώρες, ότι χωρίς αποφασιστικό, ανελέητο αγώνα, σ΄ όλη τη γραμμή ενάντια σ΄ αυτά τα κόμματα - ή πράγμα που είναι το ίδιο, ομάδες, ρεύματα κλπ. - δεν μπορεί να γίνεται καν λόγος ούτε για αγώνα ενάντια στον ιμπεριαλισμό, ούτε για μαρξισμό, ούτε για σοσιαλιστικό εργατικό κίνημα» και ακόμα: «Δεν έχουμε κανένα απολύτως λόγο να πιστεύουμε ότι τα κόμματα αυτά μπορούν να εξαφανιστούν πριν από την κοινωνική επανάσταση. Αντίθετα όσο πιο κοντά θα είναι αυτή η επανάσταση .... τόσο μεγαλύτερο ρόλο θα παίζει στο εργατικό κίνημα ο αγώνας του επαναστατικού-μαζικού χειμάρρου ενάντια σε κάθε τι το οπορτουνιστικό μικροαστικό...»  .
7. Πάνω σ΄ αυτή την οικονομική βάση των ιμπεριαλιστικών κρατών και γενικά των προηγμένων καπιταλιστικών χωρών, προσαρμόζονται και οι πολιτικοί θεσμοί του καπιταλισμού - Τύπος, Κοινοβούλιο, Ενώσεις, Συνέδρια κλπ., - που έχουν δημιουργήσει «για τους σεβόμενους τα καθιερωμένα, τους φρόνιμους ρεφορμιστές και πατριώτες, υπαλλήλους και εργάτες, πολιτικά προνόμια και ψιχία που αντιστοιχούν στα οικονομικά προνόμια και ψιχία. Προσοδοφόρες και ζεστές θεσούλες στα Υπουργεία ή στην Επιτροπή πολεμικής βιομηχανίας, στο Κοινοβούλιο και στις διάφορες επιτροπές, στις συντάξεις των «σοβαρών» νόμιμων εφημερίδων ή στις διοικήσεις των όχι λιγότερο σοβαρών και «αστικά πειθήνιων» εργατικών συνδικάτων - να με τι τις προσελκύει και αμείβει η ιμπεριαλιστική αστική τάξη τους εκπροσώπους και οπαδούς των «αστικών εργατικών κομμάτων»» .
8. Η βασική προσαρμογή που επιχείρησε η πιο «έξυπνη» πολιτικά μερίδα της αστικής τάξης, στην αυγή του 20ού αιώνα, μπροστά και στη γοργή ανάπτυξη του εργατικού κινήματος στις αναπτυγμένες καπιταλιστικές χώρες, ήταν πως αντί της ανοικτής και αδιάλλακτης πάλης ενάντια σ΄ όλες τις βασικές θέσεις του σοσιαλισμού  στο όνομα του απαραβίαστου της ατομικής ιδιοκτησίας και της ελευθερίας του συναγωνισμού, άρχισε να τάσσεται όλο και πιο συχνά, μέσω των ιδεολόγων της και των πολιτικών της παραγόντων, υπέρ των λεγόμενων κοινωνικών μεταρρυθμίσεων και κατά της ιδέας της κοινωνικής επανάστασης.
«Και όσο πιο υψηλό είναι το επίπεδο ανάπτυξης του καπιταλισμού στη δοσμένη χώρα, σημείωνε ο Λένιν, όσο πιο αμιγής είναι η κυριαρχία της αστικής τάξης, όσο περισσότερη ελευθερία υπάρχει, τόσο πιο πλατιά είναι τα περιθώρια για την εφαρμογή του «νεότατου» αστικού συνθήματος: μεταρρυθμίσεις ενάντια στην επανάσταση, ένα επιμέρους μπάλωμα του καθεστώτος που χάνεται με σκοπό τη διατήρηση της αστικής τάξης στην εξουσία, ενάντια στην επαναστατική ανατροπή αυτής της εξουσίας» .
Η ύπαρξη και εδραίωση μέσα στις εργατικές μάζες ενός τέτιου κόμματος είναι απαραίτητο στοιχείο για την εξουσία της αστικής τάξης, χρησιμεύει αντικειμενικά να παίξει το ρόλο της ασφαλιστικής δικλείδας του συστήματος.
Το διάβημα που πραγματοποίησε η σοσιαλδημοκρατία μέσα στο εργατικό κίνημα στηριζόταν στην αποδοχή του αστικού κοινοβουλευτισμού, των αστικών ελευθεριών και της συνταγματικής τάξης σαν το προνομιακό πεδίο κομματικού ανταγωνισμού. Οι ταξικές αντιθέσεις και η ταξική πάλη, που η πρώιμη  σοσιαλδημοκρατία δεν αμφισβητούσε ότι υπάρχουν, έπρεπε να κινούνται μέσα στα αστικά θεσμικά πλαίσια. Στο κοινοβούλιο και στους άλλους θεσμούς που δημιουργεί η αστική κοινωνία (συμβούλια οικονομικής και κοινωνικής πολιτικής, κανόνες τριμερών διαπραγματεύσεων και άλλα) πρέπει να διευθετούνται αυτές οι διαφορές. Το κύριο διάβημα της σοσιαλδημοκρατίας στα συνδικάτα και τους αγώνες των εργαζομένων αποτελούσε ο οικονομισμός. Στις μέρες μας, ακόμα και αυτός ο αγώνας έχει υποχωρήσει με την αποδοχή του «κοινωνικού διαλόγου».
Με αυτούς τους όρους και τις προϋποθέσεις μια τέτοια «αριστερά» μπορεί και πρέπει να ευθυγραμμιστεί με το σύστημα, να γίνει στήριγμα του αστικού κράτους. Απαραίτητος όρος γι΄ αυτό είναι να πετύχει να κυριαρχήσει στο αριστερό πολιτικό φάσμα, να γίνει το μοναδικό ή το μόνο σημαντικό και υπολογίσιμο σημείο συγκέντρωσης κάθε αντιπολίτευσης «από τα αριστερά».
Γιατί εξακολουθεί να επηρεάζει η θεωρία αυτή ακόμα τόσο πολύ; Εδώ ακολουθούν ορισμένοι παράγοντες, που πιστεύουμε ότι παίζουν σημαντικό ρόλο:
Ο «δημοκρατικός σοσιαλισμός» έχει γίνει αναπόσπαστο μέρος της κυρίαρχης ιδεολογίας, που είναι - ως γνωστό - η πιο ισχυρή, γιατί είναι η πιο πλατιά, πιο έμπειρη και διαθέτει τα κατά πολύ ισχυρότερα μέσα διάδοσής της.
Οι αντεπαναστατικές ανατροπές των σοσιαλιστικών συστημάτων έχουν περάσει - με τα μέσα αυτά - σαν αποτυχία μιας εναλλακτικής κοινωνικής λύσης και έχουν εγκλωβίσει ευρύτερα στρώματα στην αίσθηση του αδιεξόδου. Αλλωστε, ο Βίλι Βραντ είχε χαρακτηρίσει, το 1989, την «κατάρρευση του υπαρκτού σοσιαλισμού σαν νίκη του Μπέρνσταϊν». Σήμερα, το μαρξιστικό επαναστατικό κίνημα δρα σε μια ποιοτικά νέα φάση. Πριν από το 1917 δρούσε χωρίς ενσαρκωμένο παράδειγμα του οράματός του. Μετά από το 1917 μέχρι το 1989 δρούσε με την παρουσία στο ιστορικό προσκήνιο ισχυρών σοσιαλιστικών χωρών, που λειτουργούσαν τουλάχιστον σαν σίγουρο ηθικό, οικονομικό, πολιτικό στήριγμα. Σήμερα δρα μετά από μια τεράστια ανατροπή και με σοβαρά μειωμένη την ισχύ της σοσιαλιστικής παρουσίας στη γη.
Ενα πολύ επίμονο στοιχείο που κρατά τόσον κόσμο σε ένα μεσοβέζικο ιδεολογικό δρόμο είναι η αίσθηση του «κατορθωτού», του μικρού και εφικτού, στην οποία κάνουν πάντα έκκληση οι εκπρόσωποι του «δημοκρατικού σοσιαλισμού», του αναθεωρητισμού. Αυτό ταιριάζει με την πρόταση για μικρο-βελτιώσεις, για μεταρρυθμίσεις, ταιριάζει με το να μη γίνονται τα «ακραία» (παράδειγμα η πολεμική κατά της «ακραίας» μορφής πάλης των αγροτών). Ο φόβος μην «το παρακάνει» το προλεταριάτο είναι διάχυτος.
Το ρεαλιστικό, το κατορθωτό των μικρο-βελτιώσεων παραμένει το σύνθημα των δυνάμεων του «δημοκρατικού σοσιαλισμού», της μεταρρύθμισης χωρίς τελικό στόχο, σε αντιπαράθεση με τα μεγάλα ιστορικά άλματα.
Σε κείμενα του Λένιν βρίσκουμε όχι μόνο την πεμπτουσία της κοινωνικής εξέλιξης, αλλά και αποκρυσταλλωμένη σοφία σχετικά με την ψυχολογία και τη συνείδηση των όσων θέλουν να σταματήσουν την ιστορία και να τη γυρίσουν πίσω.  Ετσι, έχει πει για το ρεαλιστικό και κατορθωτό και τους ιδεολογικούς εκπροσώπους του: «Είμαστε υποχρεωμένοι να διαλέξουμε - με αυτό το συλλογισμό προσπαθούσαν και προσπαθούν  πάντα να δικαιολογηθούν οι οπορτουνιστές. Είναι αδύνατο να πετύχεις μονομιάς  κάτι το μεγάλο. Πρέπει να αγωνίζεσαι για το μικρό μα κατορθωτό. Πώς όμως, θα καθορίσεις αν ένα πράγμα είναι κατορθωτό; Με το αν συμφωνούν τα περισσότερα πολιτικά κόμματα ή οι περισσότεροι «έγκυροι» πολιτικοί; Οσο περισσότεροι πολιτικοί παράγοντες συμφωνούν για μια κάποια κατορθωτή βελτίωση, τόσο ευκολότερα μπορούμε να την πετύχουμε, τόσο πιο κατορθωτή είναι αυτή. Πρέπει να είσαι ρεαλιστής πολιτικός, να ξέρεις να συντάσσεσαι με εκείνους που διεκδικούν το μικρό, και αυτό το μικρό θα διευκολύνει την πάλη για το μεγάλο. Ετσι σκέπτονται οι οπορτουνιστές, όλοι οι ρεφορμιστές σε διάκριση από τους επαναστάτες... Τί συμπέρασμα βγαίνει κατ΄ ανάγκη από το συλλογισμό αυτό; Το συμπέρασμα ότι δε χρειάζεται κανένα επαναστατικό πρόγραμμα, κανένα επαναστατικό κόμμα, καμμιά επαναστατική τακτική. Χρειάζονται  μεταρρυθμίσεις, και μόνο μεταρρυθμίσεις. Δε χρειάζεται επαναστατική σοσιαλδημοκρατία. Χρειάζεται ένα κόμμα δημοκρατικών και σοσιαλιστικών μεταρρυθμίσεων.... Ποιό είναι το βασικό λάθος όλων αυτών των οπορτουνιστικών συλλογισμών; Οτι στους συλλογισμούς αυτούς αντικαθίσταται ουσιαστικά η σοσιαλιστική θεωρία της ταξικής πάλης, σαν μοναδικού πραγματικού κινητήρα της ιστορίας, με την αστική θεωρία της «αλληλεγγύης», της «κοινωνικής προόδου» .
Εδώ και εκατό χρόνια, η προσπάθεια αυτή απομάκρυνσης του εργατικού και κομμουνιστικού κινήματος από αυτό που λέμε τελικό στόχο - δηλαδή την ανατροπή του καπιταλισμού και την οικοδόμηση του σοσιαλισμού-κομμουνισμού - ήταν αντικείμενο ραφιναρισμένων και μη επεξεργασιών και σήμερα έχει εξελιχθεί σε μια όλο και περισσότερο κενόλογη δημοκοπία. Ανατρέξαμε στην ιστορία, γιατί μόνο έτσι γίνεται σαφής η σκοπιμότητα μιας παλαιάς τακτικής σε νέες  συνθήκες.
Στο Μανιφέστο του Κομμουνιστικού Κόμματος ο Μαρξ και ο Ενγκελς έχουν πει: «Οι κομμουνιστές παλεύουν για τους άμεσους στόχους και τα άμεσα συμφέροντα της εργατικής τάξης, αλλά ταυτόχρονα υπερασπίζονται και το μέλλον του κινήματος». Ο Λένιν συμβούλευε το επαναστατικό κόμμα, τους κομμουνιστές, ότι σε περιόδους μαρασμού, αντίδρασης και αποσύνθεσης πρέπει να μάθουν να μιλούν γερμανικά, δηλαδή να ενεργούν αργά (ωσότου σημειωθεί νέα άνοδος), προσεκτικά, συστηματικά, επίμονα, προχωρώντας βήμα-βήμα, κατακτώντας έδαφος σπιθαμή προς σπιθαμή, φροντίζοντας να μη χάνουν την αυτοτέλειά τους, ενώ σε περιόδους επαναστατικής ανόδου, να μάθουν να μιλούν  γαλλικά, δηλαδή να προβάλλουν στο κίνημα τέτια συνθήματα που να ωθούν σε μέγιστο βαθμό προς τα μπρος, να ξεσηκώνουν τη δραστηριότητα και την ορμή της άμεσης μαζικής πάλης . Νομίζω πως θάπρεπε να συμπληρώσουμε τη μάθηση μαθαίνοντας ρώσικα, μια και η Οκτωβριανή Σοσιαλιστική  Επανάσταση συνδύασε περίφημα και τις δύο γλώσσες.
Στις αρχές του 20ού αιώνα η Ρ. Λούξεμπουργκ είχε πει ότι οι θεωρίες του Μπέρνσταϊν δεν είναι ζήτημα τακτικής, αλλά ζήτημα ύπαρξης της σοσιαλδημοκρατίας. Δολοφονήθηκε. Τώρα, προς το τέλος του ίδιου αιώνα αποδείχθηκε ότι οι θεωρίες αυτές - μετά από τη διάλυση του μεγαλύτερου μέρους του σοσιαλιστικού στρατοπέδου - δεν έχουν πλέον λόγο ύπαρξης, με την παλιά μορφή. Στα λόγια η ιδέα του «δημοκρατικού σοσιαλισμού» συνεχίζεται, αλλά κάτω από άλλες ονομασίες. Στην πράξη γίνεται όλο και δυσκολότερο να κρύβεται η νεοφιλελεύθερη πολιτική πίσω από σοσιαλδημοκρατικούς όρους. Το χάσμα ανάμεσα στην πρακτική της πολιτικής και τα λόγια, γίνεται όλο και μεγαλύτερο.
Ο Ζοσπέν πριν από λίγο καιρό χαρακτήρισε τους άνεργους «περιττούς ανθρώπους». Ο Γκορμπατσόφ διαφημίζει πίτσες. Ισως το τελευταίο να είναι ο καλύτερος συμβολισμός για τη θλιβερή κατάληξη του αναθεωρητισμού της δεκαετίας του ΄80 στο ΚΚΣΕ.                          

Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ


Η ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ 
του Νίκου Κιτσίκη

ΑΙΤΙΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΑΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΤΙΑ

Μια αυτονόητη υπόθεση της κλασικής φυσικής ήταν ότι υπήρχε δυνατότητα, χάρη σε εξαιρετικές προφυλάξεις, να καταστήσουμε εντελώς παραμελητέα τη διαταραχή που προκαλεί ο ερευνητής με την ανάμειξή του στην πορεία των φυσικών φαινομένων. Η υπόθεση αυτή είναι απόλυτα δικαιολογημένη για φαινόμενα μεγάλης κλίμακας, αλλά παύει να είναι για φαινόμενα της μικροφυσικής τουλάχιστο με τις σημερινές μεθόδους έρευνάς τους, για τα σωματίδια που συγκροτούν τα άτομα.
Ας υποθέσουμε πως πολύ μικρά σωματίδια βγαίνουν στο κενό από ένα μικρό άνοιγμα. Θέλουμε να μετρήσουμε της ταχύτητά τους. Η μέθοδος, σε πολύ απλοϊκά αδρές γραμμές - μα που σε αυτή τη μορφή είναι και πειραματικά πραγματοποιήσιμη - συνίσταται στο να πάρουμε δυο φωτογραφίες σε δυο στιγμές, που απέχουν λόγου χάρη ένα χιλιοστό του δευτερολέπτου, με τη βοήθεια των στιγμιαίων αναλαμπών με μονοχρωματικό φως και ύστερα να προσδιορίσουμε τη θέση του σωματιδίου στις δυο αυτές στιγμές και κατά συνέπεια το δρόμο που διέτρεξε το σωματίδιο. Αν χρησιμοποιήσουμε για το μικροσκόπιο κόκκινο φως, παίρνουμε μια φωτογραφία που δεν είναι καθόλου καθαρή και σαφής. Η φωτογραφία γίνεται πολύ καθαρότερη αν χρησιμοποιήσουμε υπεριώδεις ακτίνες, δηλαδή φως με μικρό μήκος κύματος και επομένως με μεγάλη συχνότητα. Αλλά δυστυχώς είναι γεγονός ότι τέτια σωματίδια ωθούνται από τη φωτεινή ακτίνα. Για να ελαττώσουμε την ώθηση μπορούμε να χαμηλώσουμε την ένταση του φωτός, δηλαδή να ελαττώσουμε τον αριθμό των φωτονίων, μα ίσαμε ένα σημείο. Οπωσδήποτε για να πετύχουμε τη φωτογράφηση, πρέπει μια ακτίνα φωτός - ένα τουλάχιστο φωτόνιο - να πέσει στο σωματίδιο, δηλαδή να συγκρουσθούν ένα κβάντο φωτός - ένα τουλάχιστο φωτόνιο ορισμένων διαστάσεων που έχει ενέργεια ανάλογη με τη συχνότητα του φωτός, δηλαδή σχετικώς μικρή στην κόκκινη, μεγαλύτερη στην υπεριώδη ακτίνα - με το σωματίδιο. Ετσι βρισκόμαστε σε ένα ενοχλητικό αδιέξοδο, γιατί όσο καθαρότερη είναι η φωτογραφία, δηλαδή όσο ακριβέστερα προσδιορίζεται η θέση του σωματιδίου, τόσο η κρούση του με το φωτόνιο θα είναι ισχυρότερη και κατά συνέπεια η μεταβολή της ταχύτητας του σωματιδίου μεγαλύτερη. Οταν το σωματίδιο εξαφανισθεί, ύστερα από τη δεύτερη φωτογραφία, δεν ξέρουμε σε πόσο βαθμό μεταβλήθηκε η ταχύτητά του. Ομοια δεν ξέρουμε την ταχύτητά του πριν από την πρώτη φωτογραφία. Δηλαδή μπορούμε να πούμε μόνο, τι κάνει το σωματίδιο στο διάστημα του ενός χιλιοστού του δευτερολέπτου, που χωρίζει τις δυο φωτογραφίες. Με άλλες λέξεις, η παρατήρηση ενός αντικειμένου αποτελεί παρέμβαση που επηρεάζει την πορεία του αντικειμένου. Υστερα από τον επηρεασμό δεν μπορούμε να λέμε: «εδώ βρίσκεται το σωματίδιο στο χρόνο t» αλλά «στο χρόνο t υπάρχει τόση πιθανότητα να βρίσκεται το σωματίδιο στη θέση αυτή».
Είναι φανερό ότι οι αβεβαιότητες για τις οποίες μιλούμε, όταν πρόκειται για σωματίδια που είναι αρκετά μεγάλα ώστε να μπορούν να υποβληθούν στην πειραματική διαδικασία που αναφέραμε, είναι εντελώς ασήμαντες και παραμελητέες. Ισως μάλιστα οι αβεβαιότητες που προκύπτουν και που συνδέονται με τη σχέση του Heisenberg είναι πολύ μικρότερες από τις ανακρίβειες τις οφειλόμενες σε άλλες αφορμές και σε σφάλματα μετρήσεων. Αλλά ένα ηλεκτρόνιο έχει αρχική μάζα (ηρεμίας) ίση 9,1.10-28 gr., δηλαδή μέγεθος καταπληκτικά μικρό. Η σύγκρουση ενός ηλεκτρονίου και φωτονίου σημαίνει κρούση δυο σωματιδίων που έχουν συγκρίσιμες τιμές ορμής και ενέργειας. Η υπόθεση μιας παρατήρησης αδιατάρακτης από το εργαλείο και τον παρατηρητή δεν έχει καμιά αξία στη μικροφυσική, όπου κάθε παρατήρηση σημαίνει και μια σοβαρή παρέμβαση στην πορεία του φαινομένου.
Είδαμε ότι η διαλεκτική μας νοοτροπία δεν ενοχλήθηκε καθόλου από τη διαπίστωση αυτή, γιατί καθώς είπαμε ο παρατηρητής και στα κοινωνικά φαινόμενα - με τη διαστολή που κάναμε στο πρώτο μέρος της μελέτης σελ. 70 -, αποτελεί παράγοντα για τη συντέλεση των φαινομένων που η σημασία τους όμως εξαρτάται από τη σχέση τους προς το μέγεθος των κύριων παραγόντων, εκείνων από τους οποίους πριν απ΄ όλα εξαρτάται αυτό τούτο το φαινόμενο.
Πρέπει όμως ν΄ αναφέρουμε και ένα άλλο απλό παράδειγμα, που σύμφωνα με τη γνώμη τουλάχιστο των αυταρχικών επιστημόνων και φιλοσόφων, δικαιολογεί την αμφιβολία για την ντετερμινιστική άποψη. Το παράδειγμα αυτό, όπως το παρουσιάζουν οι αυταρχικοί φυσικοί και το συμπέρασμα στο οποίο αυτοί καταλήγουν, δίνω δίχως σχόλια.
Ας πάρουμε λόγου χάρη ακτίνα ηλεκτρονίων που κατά κάποια διεύθυνση πέφτει απάνω σε πλάκα κρυστάλλινη εντελώς ομαλή. Ενα μέρος της δέσμης ηλεκτρονίων θα ανακλασθεί, ενώ άλλο μέρος θα περάσει από την πλάκα. Οταν ο αριθμός των ηλεκτρονίων που πέφτει απάνω στην πλάκα είναι αρκετά μεγάλος, λόγου χάρη μερικά εκατομμύρια, είναι εύκολο να βρεθεί με ακρίβεια πόσα απ΄ αυτά θα ανακλασθούν και πόσα θα περάσουν από την πλάκα. Οταν όμως πέσει ένα μόνο ηλεκτρόνιο, δεν μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι θα ανακλασθεί ή θα περάσει την πλάκα, αφού αποκλείεται απόλυτα ο τεμαχισμός του. Από το παράδειγμα αυτό προκύπτει ότι ο νόμος της ανάκλασης της δέσμης ηλεκτρονίων είναι στατιστικός. Καθορίζει τη συμπεριφορά ενός μεγάλου αριθμού ηλεκτρονίων, δε μας λέει όμως τίποτε για τη συμπεριφορά καθενός ηλεκτρονίου χωριστά.
Μπορούμε να πούμε ότι στην πρόσπτωση ενός μοναδικού ηλεκτρονίου στην πλάκα δεν είναι το ηλεκτρόνιο που μοιράζεται, παρά η πιθανότητα ότι ολόκληρο το ηλεκτρόνιο θα ακολουθήσει τον ένα ή τον άλλο δρόμο. Ετσι πολλοί φυσικοί χαρακτηρίζουν την ανάκλαση καθενός χωριστού ηλεκτρονίου πάνω στη γυάλινη πλάκα, για φαινόμενο που δεν ακολουθεί το νόμο της αιτιότητας.
Το συμπέρασμα των παραπάνω σκέψεων και παρατηρήσεων θα μπορούσε να συνοψισθεί ως εξής: όταν αντιμετωπίζουμε τα στοιχειώδη φαινόμενα και ζητάμε την περιγραφή μέσα στο χώρο και το χρόνο, όπως λόγου χάρη στην περίπτωση του ενός ηλεκτρονίου, τα πράγματα συμβαίνουν σαν να μην ακολουθούν αυστηρά το νόμο της αιτιότητας. Ομως αν και τα στοιχειώδη φαινόμενα φαίνεται σα να ρυθμίζονται το καθένα χωριστά από την τύχη, η μέση τιμή ενός μεγάλου αριθμού απ΄ αυτά ακολουθεί τους νόμους των μεγάλων αριθμών που βρέθηκαν από τον Jacques Bernouilli (1654 - 1705) στους οποίους βασίζεται η θεωρία των πιθανοτήτων και η γένεση των στατιστικών νόμων όπου ξαναβρίσκουμε τη μακροσκοπική πραγματικότητα και την αιτιοκρατική σύνδεση. Για τον παλιό κόσμο των φυσικών και φιλοσόφων τύχη σήμαινε την άγνοια των πολύπλοκων και μεταβλητών πραγματικών αιτίων σ΄ ένα ευρύτατο σύνολο από πιθανά αίτια, όμως η αυστηρή αιτιοκρατική σύνδεση, και αυτών των στοιχειωδών φαινομένων δεν έμπαινε σε αμφισβήτηση. Δεν υπάρχει τύχη, κήρυττε ο Laplace, ο μεγάλος δημιουργός της θεωρίας των πιθανοτήτων, όλα τα φαινόμενα ακολουθούν μια αυστηρή μαθηματική αιτιοκρατία. Ομως σήμερα μερικοί σύγχρονοι θεωρητικοί φυσικοί υποστηρίζουν πως το τυχαίο, η ατομική εκδήλωση, η στοιχειακή περίπτωση, όταν συμβάλλουν στη δημιουργία ενός φαινομένου δεν ακολουθούν κανένα νόμο αν και η συνισταμένη ενός πολύ μεγάλου αριθμού στοιχειακών ατομικών εκδηλώσεων ακολουθεί το νόμο των μεγάλων αριθμών που δίνει την εικόνα μιας στατιστικής κανονικότητας και νομοτέλειας της εξωτερικής πραγματικότητας.
Τέτιες περιπτώσεις απροσδιοριστίας υπάρχουν πολλές. Το γεγονός αυτό οδήγησε, όπως είπαμε, στην εμφάνιση στατιστικών νόμων στην κβαντομηχανική και στην ύψωση φραγμού για την εφαρμογή των εννοιών και των νόμων της κλασικής μηχανικής. Πρέπει ωστόσο να σημειωθεί πως πολλοί νόμοι της φυσικής, πριν ακόμα ανακαλυφθούν τα κβάντα, είχαν χαρακτήρα στατιστικό, όπως λόγου χάρη οι νόμοι που πηγάζουν από την κινητική θεωρία των αερίων, ο νόμος του Carnot κ.ά. Στατιστική εξήγηση δόθηκε από τον Boltzmann στο δεύτερο νόμο της θερμοδυναμικής, χωρίς να δημιουργηθεί όμως αμφισβήτηση της αιτιοκρατικής σύνδεσης, γιατί στις περιπτώσεις ακόμα αυτές τα στοιχειώδη φαινόμενα παρουσιάζονται αιτιοκρατούμενα κι όχι τυχαία .
Ο βαθμός της ακρίβειας με την οποία μπορούν να χρησιμοποιηθούν, με ουσιαστικό αποτέλεσμα, κλασικές έννοιες για την περιγραφή της φύσης περιορίστηκε από την καλούμενη σχέση της απροσδιοριστίας του Heisemberg. Ο φραγμός αυτός, κατά τη γνώμη του Heisenberg, καθόρισε το βαθμό ελευθερίας για τη χρήση κλασικών εννοιών.

ΓΕΝΙΚΕΥΣΗ ΤΩΝ ΑΜΦΙΒΟΛΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΙΣΧΥ ΤΗΣ ΑΙΤΙΟΚΡΑΤΙΑΣ
Η ΕΛΕΥΘΕΡΗ ΒΟΥΛΗΣΗ

Αλλά εκείνο που μας ενδιαφέρει στην προκειμένη περίπτωση δεν είναι το αναμφισβήτητο επιστημονικό γεγονός, ότι ορισμένα φαινόμενα του μικρόκοσμου δε μπορούν με τη σημερινή εξήγηση που δίνουμε στα φαινόμενα αυτά,  να προβλεφθούν παρά μόνο με πιθανότητα , γιατί οι καθοριστικοί των φαινομένων παράγοντες είναι αδύνατο να βρεθούν με απόλυτη ακρίβεια ανεξάρτητα ο ένας από τον άλλον, σε κάθε κοσμικό σημείο του χωροχρονικού συνεχούς. Μας ενδιαφέρει να μάθουμε αν έτσι κλονίστηκε τελειωτικά ο ντετερμινισμός των φυσικών φαινομένων, που περιέχει κατ΄ αρχήν την ικανότητα για καθολική τους πρόβλεψη, αν αυτό το γεγονός δικαιολογεί να λέμε ότι δεν ισχύει πια ο νόμος της αιτιότητας, που αποτελεί μια από τις βασικές θέσεις του διαλεκτικού υλισμού.
Τον ισχυρισμό αυτό διατύπωσαν πολλοί μεταφυσικοί για να υψώσουν τη σημαία του ιντετερμινισμού παντού, τόσο στον πνευματικό όσο και στο φυσικό κόσμο, και να προκαλέσουν την αναβίωση αντιλήψεων για την ελεύθερη βούληση του ανθρώπου και ... του ηλεκτρονίου. Δεν αστειευόμαστε!... Η αοριστία που συνάντησαν οι φυσικοί στον καθορισμό της τροχιάς των πλανητικών ηλεκτρονίων του ατόμου, τους έκανε να αποδίνουν κάποια ελευθερία στα ηλεκτρόνια. Μερικοί έφθασαν να βλέπουν σ΄ αυτή την ελευθερία της συγκρότησης του ατόμου, το σπέρμα της ελεύθερης βούλησης των ζωντανών οργανισμών. Και η εκμετάλλευση οργίασε για να υποστηρίξει πως η επιστήμη κλονίστηκε συθέμελα, αφού οι βασικοί της νόμοι έπαψαν να έχουν ισχύ, πως δεν είναι σε θέση να αποκαλύψει αντικειμενικές αλήθειες και πως πρέπει να καταφύγουμε στη μεταφυσική και το φιντεϊσμό, δηλαδή να παραιτηθούμε από τα όπλα που μας δίνει η επιστήμη για την κατάκτηση του κόσμου και την εξασφάλιση της ευημερίας του ανθρώπου και να ξαναγυρίσουμε στο μεσαίωνα, δούλοι στο κράτος του σκότους!
Οι μεγαλύτεροι από τους φυσικούς διαιρέθηκαν και αποτέλεσαν δύο αντίθετες παρατάξεις: Την παράταξη των ετεραρχικών, δηλαδή των ντετερμινιστών, στην οποία ανήκουν ο Planck, αν και με τη θεωρία του έγινε η αφορμή αυτής της σύρραξης, ο Einstein, ο μέγιστος Γάλλος φυσικός Langevin που πέθανε πριν από λίγους μήνες, ο von Laue, ο H. Weyl και όλοι όσοι έχουν για οδηγό την υλιστική διαλεκτική μέθοδο, λόγου χάρη οι Σοβιετικοί ερευνητές Βαβίλοφ, Ομελιανόφσκι κ.ά. Και στην παράταξη των αυταρχικών δηλαδή των ιντετερμινιστών όπου ανήκουν ο Heisenberg, ο Bohr, ο Eddington, ο Broglie, ο Jordan, ο Dirac και πολλοί άλλοι . Ολοι όσους ανέφερα είναι πρωτοπόροι στη θεμελίωση και ανάπτυξη της νεώτερης φυσικής, οι περισσότεροι ζουν και αναπτύσσουν μια εξαιρετικά έντονη επιστημονική δράση τόσο στην  προαγωγή των καινούργιων θεωριών της φυσικής όσο και στην εύρυνση των φιλοσοφικών της βάσεων.
Ο Heisenberg  ανήκει στους εμπειριοκριτικούς, είναι οπαδός του Mach. Η θέση που παίρνει στις γνωσιολογικές του εργασίες δεν αφήνει καμμιά αμφιβολία. «Η υπόθεση ότι πίσω από το  στατιστικό κόσμο που μας αποκαλύπτουν οι παρατηρήσεις κρύβεται ένας άλλος αληθινός κόσμος, για τον οποίο ισχύει η αρχή της αιτιότητας, αποτελεί στείρα, ανόητη και αυθαίρετη βεβαίωση». «H συνηθισμένη περιγραφή της φύσης και προπαντός η πεποίθηση αυστηρής νομοτέλειας των φυσικών φαινομένων βασίζεται στην υπόθεση ότι είναι δυνατή η παρατήρηση των φαινομένων χωρίς την αισθητή αλλοίωσή τους. Η υπαγωγή ορισμένου γεγονότος σε ορισμένη αιτία δεν έχει νόημα παρά μόνο στην περίπτωση που μπορούμε να παρατηρήσουμε αίτιο και αποτέλεσμα χωρίς να διαταράξουμε την πορεία τους. Γι΄ αυτό ο ορισμός της αρχής της αιτιότητας στην κλασική της μορφή συνδέεται στενότατα και αποκλειστικά με την περίπτωση φαινομένων, που αποτελούν κλειστά συστήματα. Οπως στη φυσική του ατόμου κάθε παρατήρηση συνοδεύεται από μια ορισμένη διαταραχή, ως ένα βαθμό ανεξέλεγκτη, όπως άλλωστε θα έπρεπε να περιμένουμε a priori για μια θεωρία που βασίζεται στην υπόσταση των μικρών στοιχειωδών μονάδων. Επειδή, από την άλλη μεριά, κάθε περιγραφή ενός φυσικού φαινομένου στο χώρο και χρόνο, εξαρτάται από την παρατήρηση, προκύπτει ότι η περιγραφή στο χώρο και χρόνο και η κλασική αρχή της αιτιότητας αντιστοιχούν σε συμπληρωματικές απόψεις της πραγματικότητας που αμοιβαία αρνιούνται η μια την άλλη.
Υπενθυμίζουμε ότι ο Mach την έννοια της αιτιότητας και γενικότερα τη νομοτέλεια της φύσης θεωρεί μεταφυσικά δημιουργήματα της νόησης. Βλέπει αλληλουχία και αλληλεξάρτηση ορισμένων φαινομένων, αρνείται όμως ή καλύτερα θεωρεί περιττή την αιτιολογική τους σχέση.
Ο Niels Bohr, που εισήγαγε στην κβαντομηχανική τη διαλεκτική έννοια της συμπληρωματικότητας, είναι μολαταύτα αγνωστικιστής . Γι΄ αυτόν οι δύο συμπληρωματικές έννοιες είναι δύο όψεις της φύσης, εξίσου ουσιώδεις, μα που καθεμιά σκεπάζει την άλλη. «Η ανακάλυψη του κβάντου δράσης... μας φέρνει σε μια θέση τέτια, που δε γνώρισε ποτέ όμοια η φυσική επιστήμη. Ρίχνει καινούργιο φως στο παλιό φιλοσοφικό πρόβλημα το σχετικό με την αντικειμενική υπόσταση των φαινομένων, ανεξάρτητα από την παρατήρηση». «Το όριο που έβαλε η φύση σχετικά με τη δυνατότητα να μιλούμε για αντικειμενική υπόσταση των φαινομένων, βρίσκει τώρα, απ΄ όσο μπορούμε να κρίνουμε, μια έκφραση στους τύπους της κβαντομηχανικής». «Μπορούμε να ισχυριστούμε ότι η ανακάλυψη του Planck θεμελίωσε την πεποίθηση για τη σχετική αξία της αιτιοκρατικής σχέσης των φαινομένων, ότι δηλαδή, η αξία αυτή εξαρτάται από τη μικρότητα του κβάντου δράσης αναφορικά με τις ποσότητες δράσης που παρουσιάζονται στα συνήθη φαινόμενα». Ο Niels Bohr κάνει παραλληλισμό ανάμεσα σε φυσικά και ψυχικά φαινόμενα, σχετίζει πρόβλημα αιτιότητας και πρόβλημα ελεύθερης βούλησης. Υποστηρίζει ότι αιτιότητα και ελεύθερη βούληση αποτελούν συμπληρωματικές απαιτήσεις της ανθρώπινης νόησης.
Ο μεγάλος αστρονόμος Arthur Eddington έχει στα εκλαϊκευτικά του έργα ποιητική ρομαντική διάθεση. Θεωρεί ευτύχημα το γεγονός, ότι ο κόσμος όπως μας τον παρουσιάζουν οι νεώτερες πρόοδοι της φυσικής είναι απαλλαγμένος από την αιτιοκρατία, που προσβάλλει το βαθύ αίσθημα του αυθορμητισμού, έμφυτο σε κάθε ζωντανό ον.
Στα μάτια του Eddingron η αυταρχία δεν αποτελεί θέση καινούργιας υπόθεσης, μα άρνηση μιας υπόθεσης, που αν και παρουσιάζεται σαν «αναμφισβήτητη» μολοντούτο είναι τόσο αυθαίρετη, όπως θα ήταν ο ισχυρισμός ότι η σελήνη αποτελείται από «τυρί ροκφόρ». Τέτιου είδους υποθέσεις μπορούν να εφευρεθούν όσες θέλουμε. «Αν επαληθεύσει η πρόγνωσή μας, ότι το 1927 θα δει την οριστική κατάργηση της αιτιοκρατίας από τους Heisenberg, Bohr, Born και άλλους, τότε ο χρόνος αυτός θ΄ αποτελέσει το μεγαλύτερο σταθμό στην ανάπτυξη της επιστημονικής σκέψης».
Ο Eddington βλέπει στη ραδιενέργεια κτυπητό παράδειγμα ολοκληρωτισμού ιντετερμινισμού των στοιχειωδών φυσικών φαινομένων. Για κάθε ραδιενεργό σώμα υπάρχει κάποια στατιστική κανονικότητα που, λόγου χάρη, μας επιτρέπει να ισχυριστούμε, σε πόσα χρόνια το σώμα θα χάσει το μισό του βάρος. Μπορούμε ακόμα να ισχυριστούμε ότι ένας ορισμένος αριθμός ατόμων θα διασπασθεί σε ορισμένο χρόνο. Ομως, δεν υπάρχει καμμιά δυνατότητα να διακρίνω σήμερα το άτομο που θα διασπαστεί το 1960 από το άτομο που θα διασπαστεί το έτος 150.000.
Ενας άλλος αυταρχικός, ο Γερμανός φυσικός Jordan, απροκάλυπτος υποκειμενικός ιδεαλιστής, έχει τη γνώμη πως ύστερα από τη θεωρία των κβάντα πρέπει να αναθεωρηθούν οι γενικές προϋποθέσεις όλων των κλασικών θεωριών της φυσικής, δηλαδή η συνέχεια, η αιτιότητα, ο χώρος και ο χρόνος, η αντικειμενική πραγματικότητα.
Ο ιδεαλιστής Αγγλος φυσικός James Jeans όχι μόνο συγκέντρωσε τις απόψεις μα και αποκάλυψε τις τάσεις μερικών, με τη διακήρυξή του ότι είναι πια επιστημονικά δυνατό να δεχθούμε την επέμβαση του θείου στα φαινόμενα της ατομικής φυσικής.
Δεν είναι αναγκαίο να δώσω και άλλες απόψεις των εχθρών του ντετερμινισμού και των οπαδών της ελεύθερης βούλησης. Ο επηρεασμός τους από τις εμπειριοκριτικές φιλοσοφικές αντιλήψεις των Mach, Poincare, Pearson είναι πρόδηλες . Ο Pearson ήταν προπαγανδιστής ανάλογων στατιστικών και πιθανοκρατικών αντιλήψεων, που ξαναζωντάνεψαν στη «Σχολή της Βιέννης» (βλ. σελ. 22). Γεγονός είναι πως η παράταξή τους είναι ισχυρή, μα ο θόρυβος που προκαλούν έχει δημιουργήσει μεγάλες αμφιβολίες για την αγνότητα των επιστημονικών προθέσεων - μερικών τουλάχιστον απ΄ αυτούς - και έχει εμπνεύσει την πεποίθηση πως γίνονται όργανα μιας αντιδραστικής πολιτικής, που μας θυμίζει πολιτικο-θρησκευτικούς αγώνες περασμένων εποχών, που μας θυμίζει πριν απ΄ όλα πως ο Mach και ο εμπειριοκριτικισμός του χρησίμευσε στο παρελθόν για υπονόμευση του πραγματικού επιστημονικού σοσιαλισμού. Παντού έχουν δημιουργηθεί χριστιανοσοσιαλιστικά, χριστιανοδημοκρατικά  κόμματα ή κόμματα του καθολικισμού, που περιλαμβάνουν στους κόλπους τους τέτιους επιστημονικούς απολογητές των προγραμμάτων τους. Μη λησμονάμε πως ο Hitler είχε συστηματοποιήσει μια τέτια προσπάθεια για να νοθευτεί η επιστημονική αλήθεια, πως είχε δημιουργήσει την Deutsche Physik με επικεφαλής το σπουδαίο φυσικό Lenard και με τη συμμετοχή άλλων μεγάλων ίσως ερευνητών, μα πριν απ΄ όλα δουλόφρονων χαρακτήρων.

Η ΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΙΑΛΕΚΤΙΚΟΥ ΥΛΙΣΜΟΥ. Η ΝΕΩΤΕΡΗ ΕΤΕΡΑΡΧΙΑ

Η μάχη ανάμεσα στους φυσικούς, τους φιλόσοφους και τους συνοδοιπόρους, καθεμιάς, από τις δύο κατηγορίες επιστημόνων, βρίσκεται στο πιο αποφασιστικό στάδιο. Ομως, ο διαλεκτικός υλισμός δίνει όπως πάντα την τελική νίκη σε κείνους που επιδιώκουν αποκλειστικά την επιστημονική πρόοδο, το πνευματικό ανέβασμα του λαού, το λυτρωμό του από τα δεσμά της άρχουσας τάξης, που σε κάθε δύσκολη γι΄ αυτήν περίπτωση προσφεύγει  σε πρωτόγονες αντιλήψεις του ανθρώπου, εκμεταλλεύεται νοσηρές μυστικοπαθείς ψυχολογικές καταστάσεις, ξεφεύγει από το επιστημονικό πλαίσιο και ζητάει την παρέμβαση της Θείας Πρόνοιας σε ζητήματα που μόνο η επιστήμη μπορεί να έχει γνώμη .
Η απάντηση στους ισχυρισμούς της αυταρχίας δόθηκε από το Λένιν πολύ πριν ακόμα διατυπωθεί η αρχή της απροσδιοριστίας. Στον «Υλισμό και εμπειριοκριτικισμό» (σελ. 130 της γαλλικής έκδοσης του 1928) γράφει: «το σοβαρό γνωσιολογικό ζήτημα, που χωρίζει τις φιλοσοφικές κατευθύνσεις, δεν είναι το ζήτημα σε ποιο βαθμό ακριβείας έφθασαν οι περιγραφές μας για τις αιτιοκρατικές σχέσεις και αν μπορούν αυτές οι περιγραφές να εκφραστούν με ακριβείς μαθηματικούς τύπους, αλλά το ζήτημα αν η πηγή της γνώσης μας γι΄ αυτές τις σχέσεις είναι η αντικειμενική νομοτέλεια της φύσης ή η ιδιότητα του μυαλού μας να μπορεί να γνωρίζει ορισμένες αλήθειες a priori. Να τι χωρίζει τους υλιστές Feuerbach, Marx και Engels από τους αγνωστικιστές Avenarius και Μach.
Ωστε κατά το Λένιν οι αιτιοκριτικές σχέσεις έχουν αντικειμενική σημασία, αποτελούν μέρος της γενικής αντικειμενικής νομοτέλειας της φύσης. Δεν μπορεί, κατά τη γνώμη του, να τεθεί σε αμφιβολία η ύπαρξη της αντικειμενικής, ανεξάρτητης από τον άνθρωπο, αιτιότητας.
Ο Langevin δε συμφωνεί με τα ιντετερμινιστικά συμπεράσματα που βγάζουν μερικοί νεώτεροι φυσικοί από την αρχή της απροσδιοριστίας: «Ξεκίνησαν... για να διακηρύξουν τη χρεοκοπία του ντετερμινισμού, για να βεβαιώσουν πως τα σωματίδια γενικά δεν έχουν καθορισμένη κίνηση, επειδή είναι αδύνατο να ορίσουμε πειραματικά σε κάθε στιγμή τη θέση και την ποσότητα κίνησης ενός οιουδήποτε σωματιδίου. Στο όνομα της αρχής της απροσδιοριστίας αφέθηκε ελεύθερος ο δρόμος σε κάθε παραλογισμό, όπως λόγου χάρη για την ελεύθερη βούληση των σωματιδίων για την ελεύθερη επιλογή της φύσης... Γιατί δε λέμε καλύτερα πως η σωματιδιακή αντίληψη είναι λαθεμένη, πως δεν μπορούμε να δεχθούμε τον κόσμο που συγκροτεί το άτομο σαν μια επέκταση ως την τελευταία λεπτομέρεια της αντίληψης που έχουμε για το μακρόκοσμο; Αν η φύση δε δίνει ολότελα καθορισμένη ακριβή απάντηση στην ερώτηση που της βάζουμε για το ηλεκτρόνιο, - όταν εξομοιώνεται με το σωματίδιο της κλασικής μηχανικής - είναι πολύ υπεροπτικό από μέρους μας να συμπεράνουμε απ΄ αυτό πως δεν υπάρχει αιτιοκρατία στη φύση. Θα είναι πιο σωστό να πούμε πως το ζήτημα έχει τεθεί άσχημα, πως το ηλεκτρόνιο δεν εξομοιώνεται με το σωματίδιο της κλασικής μηχανικής», και πως συνεπώς θα πρέπει να βρούμε τον ειδικό αιτιοκρατικό νόμο για το καινούργιο δομικό στοιχείο του ατομικού κόσμου, που είναι το ηλεκτρόνιο.
Είναι όμως αναγκαίο να αποσαφηνιστεί πως ο Langevin δε δέχεται την αρχή της αιτιότητας όπως την όρισε ο Laplase (σελ. 13). Η ομιλία του στα εγκαίνια της «Εγκυκλοπαίδειας της Γαλλικής Αναγέννησης» στην οποία τόνισε ιδιαίτερα τη σημασία των Γάλλων εγκυκλοπαιδιστών και υλιστών του 18ου αιώνα, δίνει την πιο σωστή τοποθέτηση στο επίμαχο ζήτημα, την πιο σύμφωνη με τις σημερινές εξηγήσεις των φαινομένων του ατομικού κόσμου.
Ξεκινώντας από τον ορισμό του Laplase λέει: «Το παρελθόν μας και το μέλλον μας περιέχονται έτσι στην πρωταρχική ώθηση που δίνεται στο τεράστιο βλήμα, με το οποίο η μηχανικιστική αιτιοκρατία εξομοιώνει το σύμπαν. Ο ρόλος του ανθρώπου και της επιστήμης είναι μόνο εποπτικός, όπως στην αστρονομία. Ομως έτσι καταλήγουμε σε φαταλισμό, δηλαδή στο παράδοξο, η επιστήμη - προϊόν των αναγκών της δράσης - να μην κατορθώνει παρά μόνο να αρνείται τις δυνατότητες αυτής της δράσης».
«Η νεώτερη φυσική στη θέση του απόλυτου ντετερμινισμού βάζει το στατιστικό ντετερμινισμό. Χάρη σ΄ αυτόν η σημερινή μας γνώση ενός υλικού συστήματος δεν μας επιτρέπει να προβλέψουμε παρά μόνο τις πιθανότητες για τις διάφορες, μεταγενέστερες, δυνατές καταστάσεις του συστήματος, πιθανότητες τόσο περισσότερο ακαθόριστες, όσο η πρόγνωση αναφέρεται σε μακρινότερο μέλλον. Για τα συστήματα της δικής μας κλίμακας και για τις περισσότερες εφαρμογές, η πιθανότητα μπορεί πρακτικά να προσεγγίσει τη βεβαιότητα. Αυτό κάνει δυνατή την τεχνική επιστήμη. Ομως, η πιθανότητα λιγοστεύει, σιγά-σιγά εξαφανίζεται, όταν το υλικό σύστημα τείνει να πάρει ατομικές διαστάσεις».
«Η καινούργια αντίληψη του ντετερμινισμού έρχεται σε συνάντηση της πείρας της καθημερινής ζωής και δίνει στην επιστήμη την ακριβέστερη και όσο πάει περισσότερο τέλεια μορφή της τελευταίας. Εισάγει έτσι ανθρώπινο τόνο στην επιστήμη και στη θέση του εποπτικού και αρκετά απελπιστικού ρόλου του απόλυτου ντετερμινισμού βάζει ένα ρόλο ενεργητικό, όπου πραγματοποιείται η σύνθεση υποκειμένου και αντικειμένου, όπου το πρώτο μπορεί να τροποποιήσει το δεύτερο, χωρίς η αμείλικτη μοίρα να προκαθορίζει τα όρια της επίδρασης». Εδώ, καθώς είναι φανερό, υιοθετείται η μαρξιστική άποψη που εκθέσαμε στις σελ. 71-71, 117 και αλλού .
Ο Planck είναι ο μεγαλύτερος και θερμότερος υποστηρικτής της αιτιοκρατίας. Συγκέντρωσε σε βιβλίο μεγάλη σειρά μαθημάτων σχετικών με τη φυσική γνωσιολογία και έδωκε πολλές διαλέξεις απάνω στα θέματα «η έννοια της αιτιότητας στη φυσική», «ετεραρχία ή αυταρχία», «ελεύθερη βούληση», «ο πόλεμος της φυσικής για την κοσμοθεωρία», κ/ά. που είχαν μεγάλη απήχηση στον κόσμο των επιστημόνων και φιλοσόφων. Ο Planck κτυπάει τον Berkeley αν και σέβεται την εκκλησιαστική του ιδιότητα. «Ακόμα και αν οι κάτοικοι της γης γίνουν κομμάτια», λέει ο Planck, «τα άστρα θα εξακολουθούν να υπακούουν στους νόμους της παγκόσμιας έλξης. Δεν δημιουργούμε εμείς τον εξωτερικό κόσμο. Μας τον επιβάλλει η ακατανίκητη δύναμη των πραγμάτων».
Ο Planck δε συμφωνεί με τους εμπειριοκριτικούς Mach και Kirchhoff και υποστηρίζει ότι η επιστήμη πρέπει να τοποθετεί τις αξιώσεις της πολύ μακρύτερα από τη γραμμή που χάραξε ο εμπειριοκριτικισμός. Κατά τη γνώμη μου σκοπός της επιστήμης είναι η απόκτηση μιας ενιαίας αντίληψης του εξωτερικού κόσμου, που πραγματοποιείται με την ολοκλήρωση των μερικών μεθοδικών απόψεων της επιστήμης σε κάθε συγκεκριμένη περίπτωση.
Ο Planck βάζει το ερώτημα: αν η αρχή αιτιότητας βρίσκεται μέσα στη φύση των πραγμάτων ή είναι δημιούργημα της φαντασίας. Προχωρεί λίγο πιο πέρα από την καντιανή άποψη και υποστηρίζει πως η αρχή της αιτιότητας αποτελεί το θεμελιακό κριτήριο της πραγματικότητας, πως χάρη στην αρχή αυτή είμαστε σε θέση να ξεχωρίσουμε το «όνειρο» από εκείνο που υπάρχει «αντικειμενικά».
Μόνο με τα μέσα που παρέχει η λογική είναι αδύνατο να βγούμε από το «σολιψισμό» (solipsismus, από το λατινικό solus ipse = μόνον εγώ. Αποτελεί προέκταση του υποκειμενικού ιδεαλισμού). Η αιτιοκρατική σχέση είναι κάτι αντικειμενικό, από μας ανεξάρτητο, αποτελεί κάτι πολύ περισσότερο από μια κανονική αλληλουχία προσωπικών εντυπώσεων.
Σχετικά με τη νεώτερη φυσική ο Planck παρατηρεί: «το γεγονός ότι είναι αδύνατο να δοθεί απάντηση σε μια ερώτηση χωρίς νόημα δεν πρέπει να θεωρηθεί ότι είναι επιβαρυντικό για την αρχή της αιτιότητας, μα ότι βάζει σε αμφιβολία τις προϋποθέσεις από τις οποίες ξεκινήσαμε για να θέσουμε το ερώτημα, δηλαδή στην προκειμένη περίπτωση, την υποτιθέμενη υφή της εικόνας, του φυσικού κόσμου. Επειδή η κλασική εικόνα του κόσμου δεν μας ικανοποιεί, πρέπει να την αντικαταστήσουμε με μιαν άλλη».
«Πραγματικά αυτό έγινε. Η καινούργια εικόνα που μας δίνει η κβαντομηχανική ανταποκρίνεται στην ανάγκη να πραγματοποιήσουμε αιτιοκρατική σχέση και ύστερα ακόμα από την εισαγωγή του κβάντου δράσης. Για το σκοπό αυτό έπρεπε το μέχρι τώρα βασικό στοιχείο της εικόνας, το υλικό σημείο, να χάσει το βασικό του χαρακτήρα και να αναλυθεί σε σύστημα υλικών κυμάτων. Αυτά τα υλικά κύματα αποτελούν τα στοιχεία της καινούργιας εικόνας».
Τις γνώμες Langevin και Planck για το καινούργιο στοιχείο του φυσικού κόσμου, το σωμάτιο-κύμα, γνώμες που έχουν εξαιρετική σημασία για τη διαλεκτική τοποθέτηση του προβλήματος, αναπτύσσει ο Planck σε μια διάλεξή του που έκανε το 1938.Ο Planck λέει: «Η κλασική φυσική γνώριζε κατ΄ αρχήν μόνο ετεραρχικά φαινόμενα. Αν σήμερα εισάγεται η αρχή της αυταρχίας για τα φαινόμενα των ατόμων, δημιουργείται το ερώτημα κατά πόσο η αρχή αυτή πρέπει να ισχύσει για μαζικά μεγάλα φαινόμενα. Συνηθισμένα, η απάντηση που δίνεται στο ερώτημα είναι, πως τα μεν φαινόμενα των ατόμων πρέπει να τα θεωρήσουμε αυταρχικά, αλλά τα μαζικά ετεραρχικά και κατά συνέπεια να γίνει χωρισμός μεταξύ μικροφυσικής και μακροφυσικής. (σ. Σ. Τη γνώμη αυτή έχει διατυπώσει ο Heisenberg). Αλλά δε χωρίζονται με σαφή όρια περιοχές μεγεθών».
«Δεν υπάρχει άλλη λύση παρά: ΄Η να αποκλείσουμε ολότελα την αυταρχία ή να τη δεχθούμε ολοκληρωτικά. Τρίτη λύση δεν μπορεί να σταθεί. Αλλά τότε αυξάνουν οι δυσκολίες της εφαρμογής της αυταρχίας σε βαθμό αφάνταστο». Για την περίπτωση που οι σχέσεις της απροσδιοριστίας αφορούν φαινόμενα ηλεκτρονίων, ο Planck υποστηρίζει την άποψη, που φυσικά βρίσκει ανάλογη εφαρμογή και σ΄ άλλες περιπτώσεις, ότι: «ένα ηλεκτρόνιο δεν είναι σωματίδιο με την έννοια της κλασικής φυσικής. Αυτό άλλωστε είναι προϋπόθεση για την κυματομηχανική, που αντικατέστησε την κλασική μηχανική. Σύμφωνα με την αρχή της απροσδιοριστίας του Heisenberg, που αποτελεί μια από τις βάσεις της κυματομηχανικής, είναι εντελώς αόριστος ο τόπος του ηλεκτρονίου που έχει μια ορισμένη ταχύτητα, όχι μόνο με την έννοια ότι είναι αδύνατο να καθορίσουμε τη θέση ενός τέτιου ηλεκτρονίου, αλλά με την έννοια ότι το ηλεκτρόνιο δεν παίρνει καμμιά καθορισμένη θέση. Γιατί σ΄ ένα ηλεκτρόνιο ορισμένης ταχύτητας αντιστοιχεί ένα υλικό κύμα απλής περιοδικότητας και ένα τέτιο κύμα δεν ορίζεται ούτε τοπικά ούτε χρονικά, επειδή αλλιώς δε θα είχε απλή περιοδικότητα. Το ηλεκτρόνιο δε βρίσκεται σε καμμιά θέση, ή αν θέλετε, βρίσκεται ταυτόχρονα σ΄ όλες τις θέσεις . Το ερώτημα για την τροχιά του ηλεκτρονίου είναι από πριν απατηλό και δεν μπορεί να έχει μια ορισμένη απάντηση. Ενώ λοιπόν η αρχή της απροσδιοριστίας εγκαταλείπει την προϋπόθεση της κλασικής μηχανικής (σ. Σ. σωματίδιο) που μας ανάγκασε στην αποδοχή της αυταρχίας, δημιουργεί αυτή η ίδια αρχή τη συνθήκη για τη δυνατότητα μιας αιτιοκρατικής θεωρίας (σ. Σ της κυματομηχανικής) και ανοίγει έτσι την πόρτα που έκλεισε το αξίωμα του ιντετερμινισμού σε καινούργιες περιοχές της γνώσης .
Δεν πρέπει  εδώ να περάσει απαρατήρητη η διαλεκτική πορεία που ακολουθεί o Planck, χωρίς ίσως να το γνωρίζει, στη διατύπωση των σκέψεών του. Πρώτα - πρώτα η εξήγηση που δίνει στην αρχή της απροσδιοριστίας, ότι δηλαδή σύμφωνα μ΄ αυτήν είναι εντελώς αόριστος ο τόπος ενός ηλεκτρονίου, δημιουργεί την καλύτερη διαλεκτική εικόνα της κίνησης του ηλεκτρονίου και των ανάλογων σωματιδίων, ότι δηλαδή ένα σωματίδιο βρίσκεται σε μια ορισμένη στιγμή σε μια θέση και σύγχρονα δε βρίσκεται ή με άλλα λόγια βρίσκεται σε μια θέση και σύγχρονα σε άλλη. Υστερα ενώ υπονοεί - με διαλεκτική σημασία - για «θέση» την αιτιοκρατική εξάρτηση των φαινομένων στην κλασική φυσική, δέχεται για «άρνηση» την αρχή της απροσδιοριστίας που κατάργησε όμως την έννοια του σωματιδίου. «Σύνθεση» είναι η κυματομηχανική, που είναι άρνηση της άρνησης. Η ίδια η αρχή της απροσδιοριστίας δημιουργεί τη βάση για την ίδρυση μιας καινούργιας αιτιοκρατούμενης μηχανικής, πολύ πιο τέλειας από την κλασική. Πρέπει να σημειωθεί ότι περιμένουμε από τις επιστημονικές έρευνες, που ακόμα συνεχίζονται, συμφωνία της κυματομηχανικής με τη θεωρία της σχετικότητας που έχει αυστηρό αιτιοκρατικό χαρακτήρα. Εχω την πεποίθηση πως η κυματομηχανική, όταν συμπληρωθεί, θα αποτελέσει τη μεγαλύτερη δικαίωση της υλιστικής διαλεκτικής μεθόδου.
Ας μη λησμονούμε πως η φυσική περνάει τις μεγαλύτερες και ενδοξότερες σελίδες της ιστορίας της. Δεν πρέπει να αμφιβάλουμε ότι θα βρει καινούργιους δρόμους για την εξερεύνηση των μυστικών της φύσης. Στην εξερεύνηση αυτή έχει σίγουρο οδηγό το διαλεκτικό υλισμό .
Ο Einstein όπως είναι φυσικό, συμφωνεί με τον Planck στα περισσότερα από τα παραπάνω σημεία. Ο ιντετερμινισμός αποτελεί παράλογη αντίληψη. Ο ισχυρισμός πως η διάρκεια της μέσης ζωής ενός οποιουδήποτε ατόμου είναι ακαθόριστη με την έννοια ότι δεν υπάρχει αίτιο καθοριστικό της διάρκειας, δεν έχει νόημα. Ο νόμος ανάμεσα στα φυσικά φαινόμενα είναι πολύ αυστηρότερος και πολύ στενότερος από ό,τι τον φανταζόμαστε σήμερα, όταν λέμε πως ένα γεγονός είναι το αίτιο ενός άλλου. Περιοριζόμαστε σ΄ ένα μοναδικό γεγονός που συμβαίνει σε μια μοναδική χρονική περιοχή κι έτσι το αποχωρίζουμε από την καθολική πορεία των φαινομένων. Ο χονδροειδής τρόπος που χρησιμοποιείται σήμερα για την εφαρμογή της αρχής της αιτιότητας είναι ολότελα επιπόλαιος. Η φυσική των κβάντα θέτει περιπτώσεις εξαιρετικά πολύπλοκες. Για να τις ξεπεράσουμε πρέπει να εκτείνουμε και να αναθεωρήσουμε την έννοια της αιτιότητας. Δεν πρέπει να μας διαφύγει η πολύτιμη διαλεκτική σκέψη του Einstein. Η αναθεώρηση που προτείνει, ενώ αποδείχνει την πεποίθησή του για τη νομοτέλεια του εξωτερικού κόσμου, τον απαλλάσσει όμως από κάθε δέσμευση με αμετάβλητες «πρώτες έννοιες» και τον παρουσιάζει έτοιμο για τροποποίηση των εννοιών μας σύμφωνα με τη διαλεκτική άποψη, με βάση τα καινούργια στοιχεία που μας δίνει η γνώση του εξωτερικού κόσμου. Η προτίμησή του αποδείχνει την αντίληψή του για τη στενή σύνδεση και αλληλεγγύη που υπάρχει ανάμεσα στην εξωτερική πραγματικότητα σε αντίθεση με τη μηχανιστική μέθοδο, που τεμάχιζε τον εξωτερικό κόσμο σε αυτόνομα μέρη.
Οι Ελληνες σημερινοί φυσικοί, εφόσον παίρνουν σαφή θέση στο ζήτημα, είναι ετεραρχικοί. Σαφέστεροι απ΄ όλους οι καθηγητές Ζέγγελης και Παπαπέτρου, ο πρώτος υποστηρίζει τις επιστημονικές απόψεις Langevin, ο δεύτερος είναι ανεπιφύλακτος θιασώτης του διαλεκτικού υλισμού .
Το συμπέρασμα από τις αναπτύξεις του κεφαλαίου αυτού είναι ότι ο διαλεκτικός υλισμός χάρη στην ικανότητά του προσαρμογής στα δεδομένα της εξωτερικής πραγματικότητας, ενώ μένει πιστός στην αρχική του θέση για τη νομοτέλεια του εξωτερικού κόσμου, θεμελιώνει μιαν καινούργια ετεραρχία των φαινομένων, από την οποία δε λείπει ο ανθρώπινος παράγων, ούτε η έννοια της στατιστικής διαπίστωσης και υφής των φαινομένων. Ενώ αποφεύγεται η μοιρολατρική αντιμετώπιση του τυφλού ντετερμινισμού του Laplace κατορθώνουμε να αποκτούμε ενιαία κατανόηση ενός αδιάσπαστου νομοτελούς κόσμου ατόμων και μεγάλων μαζών και ακολουθώντας διαλεκτική πορεία να μπαίνουμε όλο και βαθύτερα στην εξήγηση των φαινομένων, να πραγματοποιούμε όλο και αρτιότερες, υψηλότερες θεωρητικές συνθέσεις, που δίνουν πληρέστερη την εικόνα του σύμπαντος.

Υπέγραψαν Σύμβαση για μειώσεις μισθών 15%!


ΠΛΕΙΟΨΗΦΙΑ ΠΟΕΥΤΕ - ΞΕΝΟΔΟΧΟΙ
Υπέγραψαν Σύμβαση για μειώσεις μισθών 15%!
ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ και ξενοδόχοι έκαναν πράξη την εδώ και καιρό συμφωνία να φορτωθούν οι εργαζόμενοι τα σπασμένα της κρίσης των ξενοδόχων και της τάξης τους
Με όπλο την πολύτιμη πείρα και της πρόσφατης απεργίας (φωτ. από απεργιακή τη συνέλευση), οι εργαζόμενοι του κλάδου πρέπει να παλέψουν για το δίκιο τους
Στη σφαγή των μισθών χιλιάδων ξενοδοχοϋπαλλήλων σε όλη τη χώρα κατέληξαν η πλειοψηφία της Ομοσπονδίας του κλάδου (ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ) και η Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων υπογράφοντας χτες την επαίσχυντη συμφωνία που ονομάζουν κλαδική ΣΣΕ και η οποία προβλέπει μείωση των βασικών μισθών σε όλες τις ειδικότητες σε ποσοστό 15%. Η μείωση στους μισθούς γίνεται μεγαλύτερη καθώς τα επιδόματα, που διατηρούνται, θα υπολογίζονται πλέον με τον νέο βασικό μισθό, ενώ η σύμβαση θα ισχύσει (αν δεν την καταγγείλουν ξανά οι ξενοδόχοι) έως 31/12/2013. Οι παρατάξεις ΠΑΣΚΕ - ΔΑΚΕ αποδεικνύονται για ακόμα μια φορά πιστοί συνέταιροι των ξενοδόχων, και ταγμένες στην εξυπηρέτηση των συμφερόντων των εργοδοτών, προκειμένου να θωρακίσουν και να ενισχύσουν την κερδοφορία τους, με θύματα για ακόμα μια φορά τους ξενοδοχοϋπαλλήλους.
Η νέα συμφωνία ήρθε στο έδαφος που εδώ και καιρό ετοίμαζαν ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ πασχίζοντας να εγκλωβίσει τον κλάδο να «διεκδικεί» με βάση τις ανάγκες της «ανταγωνιστικότητας» των μεγαλοεπιχειρηματιών του κλάδου και υπονομεύοντας γι' αυτό τις αγωνιστικές κινητοποιήσεις και διαθέσεις των εργαζομένων.
Σύμφωνα με τη σύμβαση:
  • Ο βασικός μισθός για την Α' κατηγορία των ξενοδοχοϋπαλλήλων (υπάλληλος υποδοχής, ρεσεψιόν Α' μάγειρας, κλπ.) διαμορφώνεται στα 821,95 ευρώ από967,01 ευρώ.
  • Στη Β' κατηγορία (σερβιτόρος, πλυντήριο, Β' μάγειρας, κλπ.) ο βασικός μισθός διαμορφώνεται στα 804,62 ευρώ από 946,61 ευρώ.
  • Στη Γ' κατηγορία (βοηθός σερβιτόρου, ντόρμαν, καμαριέρα, Γ' μάγειρας, κλπ.) ο βασικός μισθός διαμορφώνεται στα 788,68 ευρώ από 927,86 ευρώ.
  • Στη Δ' κατηγορία (πλύντρια, λάντζα, σιδερώστρα, κλπ.) ο βασικός μισθός διαμορφώνεται στα 753,68 ευρώ από 886,69 ευρώ.
«Μη νομιμοποιήσετε αυτό το έγκλημα»
Με ανακοίνωσή της η Πανελλαδική Γραμματεία Επισιτισμού - Τουρισμού του ΠΑΜΕκαταγγέλλει:
«Το αναμενόμενο εδώ και πολλές μέρες έγκλημα δεν εκπλήσσει τους εργαζόμενους και τα ταξικά σωματεία που οργάνωσαν τον αγώνα για να μην περάσει καμιά λογική υποχώρησης που θα έβαζε ταφόπλακα στην προσπάθεια να διατηρήσουμε μισθούς και δικαιώματα. Τα δείγματα που έχουν δώσει αυτές οι παρατάξεις στην Ομοσπονδία και σε όσα κλαδικά Συνδικάτα είναι πλειοψηφία, έκαναν το έγκλημα προμελετημένο. Δεν άφησαν, κινητοποίηση του κλάδου που να μην την υπονομεύσουν. Προσπάθησαν με λύσσα να ακυρώσουν τις μάχες που έδωσαν οι εργαζόμενοι απέναντί στην εργοδοσία, στο πολιτικό της προσωπικό και όλους τους μηχανισμούς της».
Καταγγέλλει ότι «αφού οδήγησαν το κίνημα σε ήττα στηρίζοντας όλες τις αντεργατικές επιλογές των κομμάτων που κυβέρνησαν ως σήμερα, τώρα αξιοποιούν τις συνθήκες που οι ίδιοι δημιούργησαν για να δικαιολογήσουν την απόφασή τους να υπογράψουν την εξαθλίωση όλου του κλάδου. Προσβάλλουν τους εργαζόμενους στα ξενοδοχεία που συμμετείχαν στην 48ωρη απεργία αγωνιζόμενοι για τα δικαιώματά τους λέγοντας τους ότι "ο κλάδος διασύρθηκε κυριολεκτικά από την 48ωρη απεργία στις 10 & 11/7/12". Διασυρμό προκάλεσε η συγκέντρωσή αυτών που υπέγραψαν το έγκλημα (15 άτομα) στην πλατεία Κοραή, την ίδια ώρα που οι απεργοί εργαζόμενοι του κλάδου έδιναν τη μάχη της περιφρούρησης.
Οι ύβρεις στους εργαζόμενους του κλάδου και τα ψέματα που συνοδεύουν το γκεμπελικό δελτίο Τύπου της Ομοσπονδίας που ενημερώνει για την ΣΣΕ - καρμανιόλα των μισθών μας, δεν αγγίζουν κανένα τίμιο αγωνιστή που αποφάσισε να μην υποταχτεί στο κάλεσμα εργοδοτών - κυβέρνησης - Ομοσπονδίας και να παλέψει για τη ζωή του.
Κι επειδή "σε τούτα εδώ τα μάρμαρα κακιά σκουριά δεν πιάνει", η λάσπη θα γυρίσει στα μούτρα τους, καλούμε όλα τα σωματεία που δεν ακολούθησαν τον κατήφορο των παρατάξεων της ΠΑΣΚΕ-ΔΑΚΕ και των συναμαρτούντων, να συνταχτούν με τις δυνάμεις του ΠΑΜΕ στον κλάδο, να συνεχίσουμε τον αγώνα υπεράσπισης των μισθών μας και των άλλων δικαιωμάτων μας. Να πετάξουμε έξω από τα σωματεία και την Ομοσπονδία τους εχθρούς των δικαιωμάτων μας και της ζωής μας».
Η Γραμματεία καλεί τους εργαζόμενους «να μην νομιμοποιήσουν στη συνείδησή τους αυτό το έγκλημα, αυτή τη σύμβαση. Να μην αποδεχτούν καμιά μείωση σε μισθούς και δικαιώματα. Να συμπορευτούν με τα ταξικά Συνδικάτα και να αγωνιστούν για τη ζωή που δικαιούνται.
Την κρίση να πληρώσουν αυτοί που τη δημιούργησαν, είναι δική τους, όπως είναι και τα χρέη τους.
Οποιος λείψει από τον αγώνα θα είναι απέναντι στη ζωή του και την οικογένειά του. Απαιτούμε αυτά που μας ανήκουν».

Για το σχέδιο «Μεγάλη Μέση Ανατολή»


Για το σχέδιο «Μεγάλη Μέση Ανατολή»



Χτες απ' αυτή τη στήλη γράψαμε για την όξυνση των ενδοϊμπεριαλιστικών ανταγωνισμών που εκδηλώνονται στην Ανατολική Μεσόγειο, με αφορμή τα ρωσικά και τα αμερικάνικα πολεμικά πλοία και το ζήτημα «Συρία». Γράψαμε επίσης ότι το πραγματικό πρόβλημα στη Συρία δεν είναι ο εκδημοκρατισμός της, αλλά το πετρέλαιο, το φυσικό αέριο, οι δρόμοι μεταφοράς τους, το ποια μονοπώλια θα πάρουν τη μερίδα του λέοντος και βεβαίως το γεωστρατηγικό σημείο στο οποίο έχει πρόσβαση μια ανερχόμενη ιμπεριαλιστική δύναμη, η Ρωσία, (έχει στρατιωτική βάση στη Συρία), συνασπισμένη στους BRIC, συνασπισμός όπου συμμετέχει και η Κίνα. Και λέγαμε ότι η τεράστια όξυνση των ανταγωνισμών στην περιοχή είναι εμφανής, ενώ το πρόβλημα «Συρία» διαπλέκεται και με όλη τη Μέση Ανατολή, ιδιαίτερα με Τουρκία, Ιράν, Ισραήλ, και τις μεταξύ τους αντιθέσεις, ενώ μπλεγμένη είναι και η Ελλάδα πρώτ' απ' όλα, λόγω της βάσης της Σούδας. Και οι κίνδυνοι νέας εστίας ιμπεριαλιστικής πολεμικής ανάφλεξης είναι εμφανείς. Ηδη στην περιοχή νότια της Κύπρου μέσα στην ΑΟΖ της Κύπρου γίνονται τρεις διαφορετικές στρατιωτικές ασκήσεις, από την Τουρκία, το Ισραήλ και την Αγγλία. Θυμίσαμε, επίσης, και με αφορμή με τη λεγόμενη «Αραβική Ανοιξη», ότι η «υπόθεση Συρία» είναι ενταγμένη στο σχέδιο «Μεγάλη Μέση Ανατολή». Ας δούμε λίγο πιο αναλυτικά τι είναι αυτό το σχέδιο.
***
Στις 6 Νοέμβρη του 2003, με ομιλία που εκφώνησε στο «Εθνικό Ιδρυμα Δημοκρατίας» ο τότε Πρόεδρος των ΗΠΑ, Τζ. Μπους, οι ΗΠΑ δημόσια τάχθηκαν υπέρ της «ανασυγκρότησης» της ευρύτερης περιοχής της Μέσης Ανατολής και της Βόρειας Αφρικής, που τη χαρακτήρισαν «Μεγάλη Μέση Ανατολή». Η «πρώτη» φάση είχε ξεκινήσει στις 20 Μάρτη 2003 με την εισβολή των ΗΠΑ και των συμμάχων τους στο Ιράκ, που έγινε με πρόσχημα τα «όπλα μαζικής καταστροφής» και την «αποκατάσταση της δημοκρατίας». Το σχέδιο της «ανασυγκρότησης» της λεγόμενης «Μεγάλης Μέσης Ανατολής» απασχόλησε στην πορεία τόσο τη Σύνοδο των ισχυρότερων καπιταλιστικών χωρών («G8»), όσο και το ΝΑΤΟ, όπου οι ΗΠΑ επιδίωξαν να κερδίσουν την υποστήριξη σ' αυτά τα σχέδια, που προβλέπουν εκσυγχρονισμό των αστικών δομών, για τη διασφάλιση της αστικής εξουσίας κι ακόμη και την αλλαγή συνόρων, διαμόρφωση νέων κρατών. Στις 22 - 23 Μάη 2004, στη 16η Σύνοδο Κορυφής της Λίγκας των Αραβικών Κρατών (στην Τυνησία), συζητήθηκε το σχέδιο «μεταρρύθμισης» των αραβικών χωρών, χωρίς ωστόσο να υπάρξει συμφωνία.
Είναι χαρακτηριστικό πως στη Σύνοδο του «G8» (8 - 10 Ιούνη 2004), όπου συζητήθηκε το σχέδιο «ανασυγκρότησης», παραβρέθηκαν μόνον οι ηγέτες του Αφγανιστάν, του Μπαχρέιν, της Ιορδανίας, της Τουρκίας, της Υεμένης και του Ιράκ, ενώ αρνήθηκαν να παραβρεθούν στενοί σύμμαχοι των ΗΠΑ (Κουβέιτ, Σαουδική Αραβία, Αίγυπτος, Τυνησία). Επιφυλακτικά στα αμερικανικά σχέδια τοποθετήθηκαν τότε η Γαλλία (που παίζει ιδιαίτερα δραστήριο ρόλο στην περιοχή) και η Γερμανία. Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στην Κωνσταντινούπολη (28 - 29 Ιούνη 2004), αποφασίστηκε το σχέδιο για τη «Μεγάλη Μέση Ανατολή» και καταμερίστηκαν ρόλοι για την εφαρμογή του.
Τα σχέδια των ΗΠΑ αναπτύχθηκαν με νέα ορμή μετά την εκλογή του Μπάρακ Ομπάμα στην ηγεσία των ΗΠΑ (2008) και την ομιλία του στο Κάιρο (4/6/2009), όπου φαίνεται η προσπάθεια των ΗΠΑ να προωθήσουν το λεγόμενο «εκδημοκρατισμό» της Μέσης Ανατολής και να προσεταιριστούν μια σειρά αραβικές χώρες στα σχέδιά τους ενάντια στο Ιράν, με πρόσχημα το πυρηνικό του πρόγραμμα.
***
Πράγματι, μέχρι τη ΝΑΤΟική πολεμική επέμβαση στη Λιβύη δεν είχαν καν συγκροτηθεί σε ενιαία ηγεσία οι λεγόμενοι αντικαθεστωτικοί, πρώην κυβερνητικά στελέχη του καθεστώτος Καντάφι. Οι ιμπεριαλιστές (ειδικές δυνάμεις των Αγγλων και των Γάλλων που υπήρχαν στη Λιβύη πριν ξεκινήσουν οι βομβαρδισμοί) έκαναν τεράστιες προσπάθειες να τους ενοποιήσουν στοιχειωδώς και ακόμη δεν τα 'χουν καταφέρει, μαζί βεβαίως με τον εξοπλισμό και τη στρατιωτική τους εκπαίδευση. Η περίπτωση της Συρίας μοιάζει με αυτήν της Λιβύης. Και στη Συρία η λεγόμενη αντιπολίτευση δεν είναι ενιαία. Και στη Συρία, σύμφωνα με ομολογίες των αστών, υπάρχει εσωτερική εμφύλια διαμάχη, υποκινούμενη και χρηματοδοτούμενη από το Κατάρ και τη Σαουδική Αραβία και ότι «η Τουρκία είναι εκείνη η οποία διά των εδαφών της τροφοδοτεί με όπλα τους Σύρους αντικαθεστωτικούς». Και στη Λιβύη υποκινήθηκε, λόγω πετρελαίων και φυσικού αερίου. Πρόσφατα ένα μέρος της λεγόμενης αντιπολίτευσης μαζεύτηκε στο Παρίσι. Μόνο που στην περίπτωση της Συρίας ήδη συγκεντρώνονται μεγάλες στρατιωτικές δυνάμεις αντιτιθέμενων ιμπεριαλιστικών συνασπισμών...

Η αυτοκριτική πρέπει να βγει από συλλογική συζήτηση


Η αυτοκριτική πρέπει να βγει από συλλογική συζήτηση
-- Κυρία Παπαρήγα είδαμε την απόφαση της ΚΕ για το δεύτερο εκλογικό αποτέλεσμα η οποία, αν έχω καταλάβει καλά, δεν αμφισβητεί καθόλου τη γραμμή του κόμματος που ακολούθησε στις εκλογές, ωστόσο καταλογίζει, κάνει μια σκληρή αυτοκριτική η ίδια η ΚΕ. Αυτό που θέλω να σας ρωτήσω είναι τώρα, πηγαίνοντας προς το 19ο Συνέδριο, γιατί κι αυτό αναφέρεται στην απόφαση, αν θα υπάρξουν αλλαγές στην ΚΕ και σε όργανα του Κόμματος ως συνέπεια αυτής της απόφασης;



-- Κατ' αρχήν, θέλω να θυμίσω το εξής πράγμα: 5-6 ώρες μετά την ανακοίνωση του εκλογικού αποτελέσματος, γίνεται η συνεδρίαση της ΚΕ και κάνει μια πρώτη τοποθέτηση. Και στην οποία βάζει τα κριτήρια και καλεί τα μέλη του κόμματος να συζητήσουν και να κρίνουν και τη δουλειά της ΚΕ. Θυμάμαι ότι τότε γράφτηκε ότι δεν κάναμε καμία αυτοκριτική. Τι αυτοκριτική να κάναμε; Η αυτοκριτική πρέπει να βγει μέσα από μια συλλογική συζήτηση.
Δίνει λοιπόν στο κομματικό δυναμικό τα κριτήρια και τους λέει να κρίνετε. Δηλαδή, δεν μπορεί να κάνει κανείς αυτοκριτική σε 5 ώρες, αυτή θα ήταν ύποπτη. Και λέμε, θα κρίνετε πρώτα όλη την περίοδο της δράσης του Κόμματος, γιατί το αποτέλεσμα δεν διαμορφώνεται στις εκλογές, αλλά και την ειδική εκλογική περίοδο. Γίνεται μια συζήτηση στο Κόμμα, έρχονται τα πρακτικά των συζητήσεων και τα αποτελέσματα, όχι μόνο της ψηφοφορίας, αλλά και των συζητήσεων, συζητάμε με φίλους και οπαδούς και επιταχύναμε.
Η ΚΕ κάνει την αυτοκριτική της με βάση τα κριτήρια, τη μεθοδολογία που ακολουθεί το ΚΚΕ στην κριτική και αυτοκριτική. Κοιτάζει τους αντικειμενικούς παράγοντες και εξετάζει μέσα στους δοσμένους παράγοντες αν θα μπορούσε να μειώσει την επενέργεια των αρνητικών παραγόντων. Αυτό είναι το υποκειμενικό στοιχείο. Μπορούσε; Οχι όμως αποσπασμένα από τις αντικειμενικές συνθήκες. Αλλωστε και τα ποσοστά των κομμάτων δε διαμορφώθηκαν από υποκειμενικές επιλογές ή από υποκειμενικούς χειρισμούς. Διαμορφώθηκαν και μέσα από ένα συγκεκριμένο αντικειμενικό κλίμα.
Και τώρα ξανασυζητάμε και ξαναπάμε την απόφαση στις οργανώσεις για να τοποθετηθούν τα μέλη του κόμματος αν εκτιμούν ότι η ΚΕ πήρε υπόψη τις παρατηρήσεις που έγιναν. Και το κάθε όργανο στην περιοχή κάνει αποτίμηση της δικής του δουλειάς και λέει αυτό το χειρίστηκα έτσι ή μέσα σ' αυτά τα πλαίσια δεν πρόσεξα εκείνο. Αυτή είναι μια διαδικασία που ακολουθεί πάγια το κόμμα και η αυτοκριτική μας είναι φυσιολογική. Πρέπει να δεις και τον υποκειμενικό παράγοντα, όχι όμως μόνο τον υποκειμενικό.
Μετά θα ξαναμαζέψουμε τις παρατηρήσεις των μελών του κόμματος. Δεν ξέρω ποιο άλλο κόμμα κάνει τέτοια διαδικασία. Και η αυτοκριτική πρέπει να είναι συλλογική. Στο συνέδριο θα αποτιμηθεί συνολικά η δράση της ΚΕ και του Κόμματος. Το συνέδριο θα πάρει αποφάσεις, ενώ εκλέγονται όλα τα όργανα από κάτω προς τα πάνω και δεν φαντάζομαι να εκλεγούν απολύτως τα ίδια όργανα, δεν γίνεται αυτό το πράγμα. Μέσα σε μια μάχη αναδεικνύονται και καινούργια ταλέντα. Ηταν μεγάλη μάχη αυτή.

TOP READ